گل و گیاه ظرافت

گل بنفشه با نام انگلیسی Pansy و نام علمی Viola. sp از خانواده بنفشگان (Violaceae)، گیاهی است علفی و چندساله که البته به‌صورت یک‌ساله و یا دوساله کشت می‌شود. برگ گل بنفشه قلبی شکل است که بر روی سطح زمین قرار گرفته‌اند. گل‌های بنفشه به رنگ‌های متنوع مانند زرشکی، ارغوانی، بنفش، آبی و به‌ندرت به رنگ سفید و سیاه است. این گل‌ها معطر بوده و یکی از گل‌های زینتی زیبایی هستند که گلدهی آن در اوایل بهار انجام می‌شود.

کاشت

زمان مناسب کاشت بنفشه اوایل شهریور تا اواسط پاییز است. مقداری خاک را درون گلدان و یا سبد ریخته یا در قسمتی از باغچه بذر بنفشه ها را روی خاک بپاشید و حدود نیم سانتی‌متر روی آن خاک یا کود دامی پوسیده بریزید و سپس خوب آبیاری کنید. حدود ۵ الی ۱۰ روز بعد بذرها سبز می‌شوند و زمانی که مقداری بزرگ شدن (حدود یک‌ماهه الی دوماهه) رسیدند آنها را از خزانه درآورده و در محلی که می‌خواهید به فاصله ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متر نشا کنید بهترین روش همین است. برخی‌ها بذر گل بنفشه را روی محلی که موردنظرشان هست می‌پاشند تا همان‌جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذرپاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می‌شوند. خیلی از آنها ممکن است کنار هم سبز بشوند اما زمانی که بذرها رو درون خزانه بکارید بعد می‌توانید به‌صورت منظم بوته‌های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

به این نکته هم حتماً توجه شود که هیچ‌وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید. بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتماً پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آنها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر به بیرون انتقال ندهید ساقه‌ها دراز شده و کم‌کم از بین می‌رود.

تکثیر این گیاه به ۴ روش شامل کشت با بذر، قلمه زدن، تقسیم با ریشه و تقسیم ساقه انجام می‌شود که بستگی به نوع گونه، از یکی از آن‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین روش تکثیر که اکثر گونه‌ها از این روش ازدیاد می‌یابند، کشت بذر است. در این روش عمل نشاکاری صورت می‌گیرد که در مرداد در شاسی می‌کارند و نشاها را در پاییز با زمین اصلی انتقال می‌دهند و در زمستان در زیر برف باقی می‌مانند. انتقال نشا هر چه زودتر انجام شود، گل‌ها درشت‌تر خواهد شد.

این گیاه به آبیاری کافی و منظم نیاز دارد. اگر خاک خشک شود، باعث می‌شود گلدهی کاهش یابد و اگر غرقابی اتفاق بیافتد، ریشه دچار خفگی شده و می‌پوسد و گیاه از بین می‌رود. خاکی که دارای خاک‌برگ باشد و غنی از کود حیوانی باشد، رشد مطلوبی را برای گیاه ایجاد می‌کند البته نکته مهم این است که حتماً زهکش خاک مناسب باشد. بنفشه گیاهی است آفتاب دوست. البته می‌تواند کمی سایه را تحمل کند ولی باید توجه داشت که اگر محیط رشد گیاه، نتواند نور موردنیاز گیاه را فراهم کند، گل‌های تولید شده کوچک خواهند شد. این گیاه هوای خنک را دوست دارد. وقتی به اواخر بهار می‌رسیم و هوا رو به گرمی می‌رود، گلدهی کم می‌شود. در زمستان می‌توان سرما و یخبندان را تحمل کند و زیر برف زنده می‌ماند.

در زمان کاشت بذر باید توجه داشت که چون گیاه به آفتاب‌سوختگی حساس است، پس باید سایه را در خزانه ایجاد کرد. گونه بنفشه سه رنگ، به مرگ گیاهچه حساس است. پس باید توجه داشت که محیط کشت آلوده نباشد و کود دامی که به محیط اضافه می‌شود دچار آلودگی نباشد. ویروس موزاییک خیار یکی از ویروس‌های گیاهی است که از این گیاه استخراج گردیده و بر روی آن اثبات شده است.

خواص گل بنفشه

استفاده از گیاه بنفشه برای بهبود و درمان سردردهای ناشی از گرمی بسیار مفید است. یکی از مشکلات شایع که امروزه گریبان گیر بیشتر افراد جامعه شده است، سردرد است که بخش عمده‌ای از این سردردها، به دلیل گرمی زیاد مغز یا خشک شدن نسبی مغز به خاطر سبک زندگی امروزی (استرس‌های زیاد فردی، دیر خوابیدن، کم بودن خواب شب، مصرف زیاد گرمی‌ها و مواد غذایی تند و طعم‌دهنده) است و مصرف شربت بنفشه به درمان آن کمک شایانی می‌کند.

از مهم‌ترین فواید گل بنفشه استفاده از آن برای درمان سرفه‌های ناشی از گرمی و خشکی است. طبع خنک این گیاه باعث شده استفاده از شربت و دمنوش بنفشه تهیه شده از آن، باعث انعطاف‌پذیر و نرم شدن ریه و مجاری هوایی شود.

مصرف شربت گل بنفشه برای افرادی که اسهال‌های خونی ناشی از گرمی و صفرا دارند، مفید است. به‌طورکلی گیاه بنفشه به دلیل داشتن طبع خنک، ضد صفرا عمل می‌کند. بنابراین علت و ریشه این نوع اسهال را برطرف کرده و باعث بهبود تحریک روده، اسهال و خون‌ریزی می‌شود.

گل بنفشه در درمان بیماری‌های گوارشی و پاک‌سازی ریه و پوست استفاده می‌شود و برای درمان بیماری سینوزیت بسیار مفید است. همچنین ریختن چند قطره از آب دم کرده این گیاه، در بینی برای باز کردن تنفس، رفع خشونت سینه و زکام بسیار مفید است. آب دم کرده گل بنفشه برای درمان برفک دهان مفید بوده، به این منظور مقداری از آن را در دهان نگه دارید و یا با آب تازه آن دهان‌شویه کنید، برفک دهان را برطرف می‌سازد، ورم لثه را می‌نشاند و اگر در گلو قرقره کنید آنژین را درمان می‌کند.

روغن گل بنفشه نیز فواید بسیار دارد ازجمله جلوگیری از ریزش مو، سفید کردن پوست صورت، برطرف کردن کک‌ومک صورت، نرم کردن مو و برای سینوزیت، میگرن و سردرد بهترین درمان است. کاهش و رفع تب از دیگر خواص بنفشه است. به این منظور مقداری گل بنفشه را داخل آب‌خنک همراه با گلاب بریزید و بعد از نیم ساعت صاف کرده و به شخص تب‌دار داده شود.

بابوبه گیاهی است یک‌ساله، معطر و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر که به‌صورت خودرو در مزارع و کنار جاده‌ها می‌روید. ساقه آن دارای انشعاباتی است و برگ‌های آن بریدگی‌های باریک و دراز با ظاهر برگچه مانند دارد. گل‌ها به‌صورت گل آذین کاپیتول و به رنگ سفید و زرد است. گیاهی دائمی و همیشه سبز که توده گل‌های مینائی شکل آن به رنگ زرد لیموئی هر یک در انتهای ساقه‌ای باریک در فصل تابستان ظاهر می‌شوند. برگ‌ها بسیار منقسم و سرخس مانند بوده و در فصل زمستان جذابیت گیاه را تأمین می‌کنند. حداکثر بلندی و گستردگی آن به یک متر می‌رسد. گل بابونه گیاهی است از تیرۀ کاسنی، همه‌جایی، علفی، یک‌ساله، دارای ریشه مخروطی شکل و کم‌وبیش سطحی که همیشه در اواخر دورۀ رویش از انشعابات فراوانی برخوردار می‌شود. این گیاه دارای خواص دارویی فراوان است. ساقه‌اش استوانه‌ای شکل است. ارتفاع ساقه متفاوت و بسته به محل رویش و شرایط اقلیمی آن است. در زمین‌های شور ساقه کوتاه و به‌صورت خوابیده روی زمین قرار می‌گیرد. برگ‌ها فاقد کرک و صاف به‌صورت متناوب نسبت به یکدیگر روی ساقه قرار می‌گیرند. گل‌ها در انتهای ساقه‌های اصلی و فرعی ظاهر می‌شوند. قسمت میانی گل‌ها که مجموعه‌ای از گلچه‌های لوله‌ای زردرنگ است و در اوایل رویش نیمه کروی، با باز شدن گلچه‌های لوله‌ای، کم‌وبیش مخروطی می‌شوند. گل‌های بابونه شیرازی دو نوع گلچه زبانه‌ای به رنگ سفید و گلچه لوله‌ای به رنگ زرد است. بخش مورداستفاده این گیاه، کاپیتول‌های (مرکز گل گیاه) آن است که در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مهر ماه، آن را از ساقه جدا می‌کنند. گل‌های بابونه کوچک بوده و فرم آن همانند گل مینا یا آفتابگردان و خوراکی بوده که در تهیه چای بابونه مورداستفاده قرار می‌گیرد، البته این تنها راه مصرف آن نبوده، از این گیاه به‌عنوان چاشنی در برخی غذاها و سالادها استفاده می‌شود. طعم گل‌های بابونه به‌طور غالب شیرین است. ساقه آن به رنگ سبز مایل به سفید، برگ‌های آن کوچک متناوب و دارای بریدگی‌های باریک، نامنظم و پوشیده از کرک است. گل‌های آن مجتمع در یک طبق که به‌طور منفرد در انتهای ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر می‌شود. در هر طبق، گل‌های سفید در اطراف و گل‌های زرد در قسمت وسط قرار دارند. بابونه از گیاهان بومی منطقه مدیترانه بوده ولی منشأ آن را در آسیای صغیر گزارش کرده‌اند. این گیاه امروزه پراکندگی وسیعی در اروپا، آسیای غربی، آفریقای شمالی آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پیدا کرده است.

در ایران نیز گونه‌های مختلف جنس ماتریکاریکا در نقاط مختلف کشور رشد می‌کنند. این گیاه در آذربایجان، لرستان، فارس قیروکارزین غربی اندیمشک و خوزستان (دزفول، ایذه، هفت گل، شوشتر، رامهرمز و بهبهان) اطراف تهران و دماوند و همچنین در جنگل فندقلو ویلکیج نمینو همچنین در مناطق وسیعی از چمنزارهای استان چهارمحال و بختیاری در [میزدج و کوهرنگ و سایر نقاط] می‌روید. بعضی از گونه‌های دیگر بابونه مانند بابونه آلمانی در نواحی مختلف اروپا می‌روید.

کاشت بابونه

بابونه را معمولاً به‌صورت مستقیم کشت می‌کنند و نشاء گیری آن رایج نیست و توصیه نمی‌شود، بذر بابونه بسیار ریز بوده و در هر نیم گرم بیش از هزار عدد بذر وجود دارد. برای کاشت بابونه را می‌توان دو نوبت در سال به‌صورت مستقیم کاشت: ۱) نیمه دوم اسفندماه ۲) اواخر شهریور تا اواخر مهرماه

برای کاشت خانگی و به‌صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان می‌توان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود. برای کاشت بذر بابونه در باغچه و مزرعه ابتدا خاک (بستر کشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید. بذرها را با ۳ تا ۵ برابر حجم آن با خاک یا ماسه مخلوط کنید و سپس به‌صورت دست پاش بر روی سطح خاک بپاشید و بر روی آن سطح نازکی از خاک نرم بریزید. علاوه بر گیاه بابونه که نیاز به نور کامل دارد، بذر بابونه نیز برای جوانه‌زنی نیاز به نور دارد در نتیجه در محیطی کاشته شود که پر نور باشد.

برخی معتقدند که روی بذر بابونه را نباید با خاک پوشاند زیرا برای جوانه‌زنی باید نور دریافت کنند ولی این عمل درصد جوانه‌زنی را کاهش می‌دهد چون برخی بذرها با خاک ارتباط برقرار نکرده و خشک می‌مانند و جوانه نمی‌زنند. برای کاشت بذر بابونه در گلدان، گلدان انتخابی باید عمقی حداقل ۱۰ سانتی‌متری داشته باشد. چون بذرها در عمق کمی کاشته شده حتماً به نحوی آبیاری شود که بذرها شسته نشود. تا قبل از جوانه‌زنی بذر، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی غرق آبی نه برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیاندازید، توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود.

بعد از جوانه‌زنی بذرها، گیاهان قوی را نگه دارید و باقی را حذف کنید همچنین با حذف گیاهان اضافه فاصله گیاه بابونه‌ها را از یکدیگر ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر برسانید تا فضای کافی برای رشد تمامی گیاهان فراهم شود. علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه و کم شدن اسانس و عطر گیاه می‌شود. دمای کاشت بذر و جوانه‌زنی ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است، بعد از رشد دماهای بالاتر را نیز تحمل می‌کند. (بذرها در دمای ۵ تا ۱۰ درجه نیز قابلیت جوانه‌زنی دارند) PH مناسب برای خاک بابونه ۸ تا ۹ است، بابونه تحمل خوبی در مقابل خاک‌های شور داشته و در این نوع خاک نیز قابل کاشت بوده ولی گلدهی و میزان اسانس را کاهش می‌دهد. آبیاری گیاه بابونه باید به‌طور منظم باشد، مرطوب بودن خاک پای گیاه باعث افزایش گلدهی و افزایش میزان اسانس می‌شود.

برای مبارزه با علف­های هرز بابونه می­توان از علف­کش مالوران به میزان ۳ الی ۴ کیلوگرم در هکتار به‌صورت محلول پاشی استفاده کرد. زمان مناسب برای استفاده از این علف­کش اواسط فروردین ماه است. این علف­ کش تأثیر سوئی بر گیاه ندارد و می­توان تا مرحله ۲ یا ۳ برگی از آن استفاده کرد. به کار بردن ۱ تا ۵/۱ کیلوگرم در هکتار نمک سدیم ۲٫۴٫D برای کنترل علف­های هرز مفید است. ترفلان به مقدار ۲ لیتر در هکتار به‌صورت پیش رویشی به خاطر عدم وجد پس مانده نامطلوب از این سم بسیار مورد استفاده قرار می­گیرد. از آنجایی که این گیاه بخصوص در مرحله ۲ تا ۳ برگی قدرت رقابت خوبی با علف­های هرز دارد، در کشت آن نیاز چندانی به علف‌کش نیست. اما درصورتی‌که نیاز به سم‌پاشی قطعی باشد بهتر است این کار را در حدود ۶ هفته قبل از کاشت با استفاده از علف­کش­هایی که روی بذر علف هرز مؤثر هستند و یا زمانی که علف هرز در حال جوانه­زنی است، انجام داد. آبیاری این گیاه معمولاً به‌صورت آبیاری این گیاه معمولاً به‌صورت ثقلی- کرتی صورت می­گیرد. مناسب­ترین رطوبت خاک بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است. آبیاری در طی گل­دهی بسیار مفید بوده و سبب یک‌بار برداشت اضافی گل می­شود.

برداشت

قسمت مورد مصرف گل‌های گیاه بابونه است که به‌صورت خشک‌شده مصرف می‌کنند در نتیجه هنگامی‌که گل‌ها باز می‌شوند برداشت آغاز می‌شود. برداشت گیاه بابونه در جهان در سطح وسیع به‌وسیله ماشین‌های مخصوص و در سطح‌های کوچک‌تر با ابزارهای ساده و دستی انجام می‌شود که در تصویر زیر می‌بینید، گل‌ها معمولاً برای دسته‌بندی و جابجایی بهتر همراه با بخشی از دمگل (ساقه) گیاه برداشت می‌شوند (معمولاً ۵ سانتی‌متر) در این حالت دارای بالاترین اسانس است. برای داشتن بالاترین کیفیت، گل‌ها به فاصله کمی از برداشت باید خشک شوند. در هر هکتار زمین زیر کاشت بابونه معمولاً ۰٫۵ تا ۲ تن گل بابونه تازه برداشت می‌شود که پس از خشک نمودن می‌توان ۰٫۱ تا ۰٫۵ تن گل خشک به دست آورد.

خواص بابونه

بابونه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از تقویت‌کننده‌های تلخ به حساب می‌آید.

یکی از مهم‌ترین خواص گل بابونه، درمان زخم و ورم معده است که به‌آسانی این مرض را درمان می‌کند.

بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت می‌کند.

بابونه تقویت‌کننده مغز است.

بابونه ادرارآور و قاعده آور است.

این گیاه ترشح شیر را در مادران شیرده افزایش می‌دهد.

استفاده از بابونه در زیبایی به‌اندازه قدمت به‌کارگیری آن در عطاری‌ها سابقه دارد. خواص آن به‌خصوص برای پوست‌های شکننده و حساس در مقابل تغییرات جوی مفید است.

درمان‌کننده سردرد و میگرن است.

استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می‌کند.

اگر کسی قطره‌قطره ادرار می‌کند، به او دم‌کرده بابونه دهید تا درمان شود.

بابونه درمان‌کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است.

برای درمان چشم‌درد، بابونه را در سرکه ریخته و بخور بابونه دهید.

برای تسکین دردهای عضلانی دم‌کرده بابونه بنوشید.

جویدن بابونه برای التیام زخم‌های دهان مفید است.

بابونه تب بُر و تسکین‌دهنده درد است.

بابونه تقویت‌کننده معده است.

برای تسکین درد در هنگام دندان‌درآوردن بچه‌ها، به آن‌ها دم‌کرده بابونه بدهید.

برای رفع بی‌خوابی و داشتن یک خواب آرام و راحت، کافی است ۱۰ دقیقه قبل از رفتن به رختخواب، یک فنجان دم‌کرده بابونه بنوشید.

بابونه برای رفع ورم روده مؤثر است.

بابونه درمان‌کننده بی‌اشتهایی است.

دم‌کرده بابونه درمان‌کننده کم‌خونی است.

از بابونه برای رفع کرم معده و روده استفاده کنید.

بابونه تسکین‌دهنده دردهای عادت ماهیانه است.

بابونه برای رفع زردی مفید است.

حمام بابونه اثر نیرو دهنده دارد. برای این منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ریخته، مدت یک ربع در آن دراز بکشید.

برای تسکین درد، چند قطره اسانس بابونه را با یک قاشق روغن بادام مخلوط کرده و روی محل‌های دردناک بمالید تا درد را تخفیف می‌دهد.

اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام برای رفع ناراحتی‌های پوستی نظیر اگزما، کهیر و خارش مفید است.

برای رفع گوش‌درد و سنگینی گوش، یک قطره روغن بابونه را در گوش بچکانید.

اسانس بابونه چون اثر تهوع‌آور دارد، در مسمومیت‌های غذایی مصرف می‌شود.

روغن بابونه را برای از بین بردن کمردرد، درد مفاصل و نقرس روی محل درد بمالید.

با دم‌کرده بابونه اگر موهای بلوند را بشویید آن‌ها را روشن‌تر و شفاف‌تر می‌کند.

خانم‌هایی که یائسه شده‌اند، بهتر است همه روزه دمنوش بابونه بنوشند، زیرا اختلالات یائسگی را برطرف می‌کند.

بابونه ضد آلرژی است.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

کاکتوس گیاهی است از تیره کاکتوسیان (Cactaceae) تیره‌ای از میخک‌سانان که اغلب خاردار و گوشتی هستند. انواع کاکتوس در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می‌کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط مردم پراکنده شده است. کاکتوس طی طوفان‌های ناگهانی آب ذخیره کرده و آب ذخیره‌شده را طی ماه‌های خشک‌سالی به مصرف می‌رساند. کاکتوسیان در ایران گونه بومی ندارند. بیشتر کاکتوس‌ها ریشه‌های عمیقی داشته و ساقه شبکه مانندی دارند که به‌عنوان منبع ذخیره آب عمل می‌کنند ساقه کاکتوس توسط تیغ‌هایی محافظت می‌شود. کاکتوس‌ها برگ‌های خیلی کوچکی داشته یا اصلاً برگ ندارند.

شاید به جرأت می‌توان گفت که کاکتوس اچینو یکی از محبوب‌ترین کاکتوس‌های خاردار در بین طرفداران کاکتوس و حتی کسانی که برای نخستین بار تمایل به خرید کاکتوس پیدا می‌کنند است. اچینو نوعی کاکتوس است. کاکتوس اچینو همانند سایر کاکتوس‌ها نیازمند مراقبت ویژه و خاص خود است. اچینو در سال‌های گذشته یکی از گیاهان در معرض خطر انقراض به دلیل آب‌گرفتگی توسط سدی که در نزدیک زیستگاهش وجود داشت به شمار می‌رفت. یکی از گیاه شناسان مکزیکی این گیاه را در باغ گیاه‌شناسی خود حفظ و تکثیر کرد. او برای افزایش آگاهی کودکان از این گیاه آن را در اختیار کودکان گذاشت و باعث شد امروزه اچینو یکی از محبوب‌ترین کاکتوس‌ها به شمار برود. کاکتوس اچینو فوسالو، کاکتوس اچینو تیغ زرد، کاکتوس اچینو تیغ سفید، کاکتوس اچینوپسیس و کاکتوس اچینو گرزونی از جمله انواع کاکتوس اچینو هستند.

سرزمین مادری این گیاه مکزیک است. صحراهای بلند و گرم و صخره‌ها و دامنه‌های به وجود آمده مکان موردعلاقه برای رشد این گیاه است. علاقه‌مندی این گیاه به آفتاب مستقیم برای تمامی طول روز مسئله‌ای دور از انتظار نیست. این گیاه شکلی کروی همراه با برآمدگی‌های پوشیده از تیغ دارد. برای این گیاه تهویه اهمیت ویژه‌ای دارد پس گیاهتان در اتاقی قرار بدهید که تهویه آن کافی است. در فصل تابستان شما می‌توانید گیاه خود را در بیرون از منزل نگهداری کنید. طراحی دکور تراس یا حیاط به‌وسیله این گیاه خاص و جذاب می‌تواند جلوه ویژه‌ای به فضای شما ببخشد. اگر گیاه شما به سن گلدهی رسیده باشد قطعاً منظره به وجود آمده از جمله زیباترین مناظر موجود خواهد بود. آزتک های باستانی این گیاه را نماد خدای باران می‌دانند. البته در نظر گرفتن این گیاه به‌عنوان خدای باران بسیار عجیب است اما پشت این نماد فلسفه خاص خود وجود دارد. این گیاه به دلیل اندازه بزرگ خود مخزنی برای ذخیره آب در صحرا به‌حساب می‌رود و به افراد بومی نحوه ذخیره‌سازی و صرفه‌جویی آب در صحرا را می‌آموزد.

اچینو از یک ساقه تغییر شکل یافته کروی تشکیل شده است که به‌کندی رشد می‌کند. این گیاه در دوره بلوغ خود قطری حدود ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر پیدا می‌کند. تیغ‌های فراوان این گیاه که به‌صورت شعاعی و منظم بر روی گیاه پدیدار می‌شوند شهرت بسیاری دارد.

خاک مناسب برای کاکتوس

یکی از معیارهای تعیین‌کننده خاک مناسب برای کاکتوس‌ها، آب‌وهوا است. به‌گونه‌ای که در آب‌وهوای گرم نیاز این گیاهان به خاک قابل‌نفوذ و سبک بیشتر احساس می‌شود درحالی‌که در آب‌وهوای سرد که گیاهان نیاز به آبیاری چندانی ندارند به خاکی سنگین‌تر نیاز خواهد بود. به‌طورکلی کاکتوس‌ها خاک‌های با PH کمتر از ۷ تا نزدیک به ۷ را می‌پسندند. در بیشتر متون، ترکیب اصلی خاک کاکتوس‌ها در اندازه‌های زیر سفارش شده است: یک قسمت خاک باغچه به‌اضافه یک قسمت شن و ماسه (به نسبت مساوی) به‌اضافه یک قسمت کمپوست (مواد پوسیده گیاهی و خاک‌برگ)، یا یک‌دوم قسمت خاک رسی به‌اضافه یک قسمت ماسه به‌اضافه یک قسمت خاک باغچه، یا یک قسمت کمپوست به‌اضافه یک قسمت خاک پیت به‌اضافه یک قسمت ماسه. هرگاه به ترکیب‌های بالا در انتها، ۵ درصد خاک زغال اضافه شود اثر ویژه‌ای در جلوگیری از پوسیدگی و دیگر بیماری‌های قارچی خواهد داشت (حضور پتاس در خاک زغال، باعث این امر می‌شود).

البته در متون مختلف و در گفته‌های افراد باتجربه در زمینه تولید و پرورش کاکتوس به فرمول‌های مختلف دیگری نیز اشاره شده است. برخی از افراد در ترکیب خاک خود از کود حیوانی و برخی دیگر از ورمی کمپوست استفاده می‌کنند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به این ترکیب اشاره کرد: دو قسمت شن ریز شسته شده و شیرین (فاقد املاح) به‌اضافه کمتر از یک قسمت کود گاوی پوسیده به‌اضافه یک قسمت خاک‌برگ پوسیده با اندازه متوسط ذرات به‌اضافه مقدار بسیار کمی از قطعات خورد شده زغال چوب. خاک مناسب دیگری که معمولاً استفاده می‌کنند ۶۰ درصد شن شسته شده ۲۰ درصد پیت ماس و ۱۵ درصد ورمی کمپوست به‌علاوه مقداری زغال است.

شرایط محیطی مناسب برای کاکتوس

حرارت

این گیاه، به حد متوسط گرما در فصل بهار تا پاییز و شب‌های خنک نیاز دارد. هوای زمستان باید خنک باشد (حدود ۱۰ تا ۱۴ درجه سانتی‌گراد). کاکتوس‌هایی که تار دارند باید در محلی با دمای حداقل ۱۶ درجه نگهداری شوند. همچنین توجه داشته باشید که تهویه مناسب از جمله نیازهای کاکتوس است. بهترین درجه برای نگهداری کاکتوس‌ها ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است.

نور

باید توجه داشته باشید که میزان تابش نور و روشنایی محیط نگهداری کاکتوس‌ها در شکل ظاهری کاکتوس‌ها، رنگ گل، تعداد گل‌ها، ساقه‌ها و شکل غنچه‌های گل اهمیت فراوانی دارد. اما توجه داشته باشید به‌طورکلی، کاکتوس‌ها به نور زیاد (نزدیک پنجره‌های شرقی و غربی) و نور خیلی زیاد (نزدیک پنجره‌های جنوبی) نیاز دارند. نکته حائز اهمیت در مورد میزان نور محیط نگهداری کاکتوس‌ها در این است که چنانچه نور محیط کم باشد کاکتوس‌ها طراوت و زیبایی خود را از دست می‌دهند و در مورد کاکتوس‌هایی که گل دارند، توانایی گل‌دهی خود را از دست می‌دهند. کاکتوس بعد از مدتی در نور کم از بین می‌رود. البته نور زیاد در تابستان باعث آفتاب‌سوختگی می‌شود.

رطوبت

رطوبت برای گیاه کاکتوس اهمیت چندانی ندارد. چرا که بومی مناطق خشک و صحراهای آمریکا است.

هوا

آب‌وهوای گیاه کاکتوس باید تقریباً گرم یا کوهستانی باشد.

پرورش کاکتوس‌ها

ترکیب خاکی کاکتوس‌ها، باید شنی رسی و درصد بیشتری از شن یا سنگریزه باشد. کاکتوس‌ها آبیاری منظم و با فواصل بیش از گیاهان معمول نیاز دارند و بسته به‌سرعت رشد و فصل، تعداد و فواصل آبیاری تنظیم می‌شود. کاکتوس‌ها در مناطق گرم و پرنور رشد می‌کنند زیرا بومی آمریکای لاتین هستند. کاکتوس‌ها به نور زیادی احتیاج دارند و در محیط‌های کم‌نور معمولاً رشد علفی می‌کنند و منظره ظاهری آن‌ها از حالت کاکتوس بودن خارج می‌شود.

تکثیر کاکتوس‌ها

تکثیر کاکتوس‌ها به دو شیوه انجام می‌شود: جنسی و غیرجنسی. بعضی از کاکتوس‌ها نظیر مامیلاریا گل‌دهی منظم هر ساله دارند. بذر سیاه‌رنگ کوچک تولید می‌کنند. بعضی دیگر از کاکتوس‌ها نظیر زیئو کاکتوس که گل‌های بسیار کم‌دوامی دارند تولید بذر کمتری می‌کنند.

تکثیر بذری کاکتوس‌ها

عموم کاکتوس‌ها بذرهای بسیار ریز با قوه نامیه نسبتاً کوتاه دارند. نکات مهم در کشت بذر کاکتوس: - بذرها قوه نامیه مناسبی داشته باشند؛ یعنی تعداد جوانه‌زنی گیاه در زمان معین به‌اندازه قابل‌قبول باشد؛ نحوه کشت طوری باشد که بذرهای ریز بتوانند جوانه بزنند؛ بنابراین کاکتوس‌ها را در سبدهای پلاستیکی کم‌عمق با یک خاک بسیار سبک (ترجیحاً پیت ماس) کشت می‌کنند. آبیاری بسترهای کشت در پای گیاه انجام می‌گیرد، یا اینکه سبدها را در ظرف‌های آبی قرار داده که به‌تدریج آب را جذب می‌کند و گیاه و بذرها مرطوب شده و بعد جوانه می‌زنند. مثل هر گیاه دیگر بذرکاری باعث طولانی شدن زمان رشد و نمو و بلوغ گیاه می‌شود.

تکثیر رویشی کاکتوس

قلمه زدن

عمده‌ترین تکثیر رویشی کاکتوس‌ها قلمه زدن (به انگلیسی Cutting) است. قلمه زدن در کاکتوس به فصل بستگی دارد و بهترین فصل برای آن اوایل تابستان است. به‌طوری‌که آن‌ها را در یک بستر سبک و محیط با رطوبت کافی با آبیاری منظم کشت می‌کنند. اما قبل از اینکه قلمه کاکتوس مخصوصاً کاکتوس‌های گوشتی نظیر سرئوس‌ها وارد بسترهای کشت شوند باید شیرابه گیاه را قطع کرد. برای انجام چنین عملی قبلاً قطعات جداشده یا قلمه‌های کاکتوس را به مدت چندین ساعت در معرض تابش مستقیم آفتاب در تابستان قرار می‌دادند تا اینکه جریان شیرابه قطع می‌شد و سپس اقدام به کشت آن می‌کردند. اما امروزه با توجه به اینکه ریشه‌دار کردن گیاهان در کمترین زمان حائز اهمیت است قلمه‌ها را در آب ولرم حدود ۴۵ درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهند؛ که درنتیجه جریان شیرابه قلمه‌ها قطع می‌شود. سپس آن‌ها را در بستر کاشت قرار می‌دهند. روش معمول این است که قلمه با توجه به سطح برش داده‌شده چند روزی در سایه و سپس در شن خالی کاشته می‌شود

پیوند زدن

کار دیگری که بیشتر به‌عنوان یک هنر به نظر می‌رسد عمل پیوند (به انگلیسی: Grafting) در کاکتوس است. پیوند زدن کاکتوس‌ها نیز مسئله‌ای است که توجه بسیاری از دوستداران گل‌ها و گیاهان را به خود جلب می‌کند. اگرچه پیوند زنی یکی از روش‌های کاشت کاکتوس محسوب می‌شود؛ اما بسیاری از پرورش‌دهندگان سعی می‌کنند تا با پیوند زدن انواع مختلف کاکتوس بر روی‌هم، گیاهانی با منظره‌ای جالب‌توجه ایجاد کنند. به‌هرحال دلیل هر چه که باشد اصول انجام کار فرقی نمی‌کند. کاکتوس‌ها را در هر سنی می‌توان روی هم پیوند زد؛ اما بهتر است که کاکتوسی را که پیوندک (قسمت بالایی) را تشکیل می‌دهد، گیاهی جوان و به سن یک یا دو ساله باشد. ساده‌ترین روش پیوند زنی این است که پیوندک را به طول چند سانتیمتر از قسمت جوانه انتهایی ساقه و یا شاخه‌ها به شکل افقی برید. سپس سر کاکتوسی را که نقش پایه را دارد نیز به‌وسیله چاقو و یا تیغ تیز به شکل افقی قطع کرد و این دو را بر روی هم قرار داد و یا اصطلاحاً سوار کرد. با فشار ملایم پیوندک بر روی پایه اتصال آنان را محکم‌تر می‌کنیم. برای اتصال و استحکام بیشتر پیوندک بر روی پایه می‌توان از نوارهای پلاستیکی نیز استفاده کرد. این نوارها در حدود ۳-۲ هفته می‌توانند باقی بمانند و سپس برداشته شوند. البته سوار کردن پیوندک بر روی پایه ظرافت کاری خود را نیز دارد. زیرا اصولاً گیاهان در درون ساقه خود لایه‌ای با نام آوند دارند که نقش آنان تولید سلول‌های جدید است. حال اگر در زمان پیوند زنی بتوان طوری پیوندک را بر روی پایه قرار داد که آوند آنان با یکدیگر تماس داشته باشند، بعد از مدتی و با تولید سلول‌های جدید، پیوندک و پایه با یکدیگر ارتباط برقرار خواهند کرد و اصطلاحاً جوش خواهند خورد.

نحوه نگهداری کاکتوس در خانه

با توجه به استقامت و بردباری کاکتوس‌ها نسبت به شرایط محیطی و گسترش آپارتمان‌نشینی و زندگی پرمشغله امروزی سال‌به‌سال بر تعداد پرورش‌دهندگان این گیاه افزوده می‌شود. کاکتوس یکی از گیاهان پرطرفدار است که می‌توانید یک گیاه عالی برای آپارتمان‌های بدون بالکن امروزی باشد. برخی از افراد به این دلیل کاکتوس‌ها را دوست دارند که فکر می‌کنند این گیاه مقاومت بیشتری نسبت به سایر گیاهان دارد و در نتیجه نگهداری از آن هم زحمت کمتری خواهد داشت. این طرز فکر تا حدودی درست است به این دلیل که کاکتوس می‌تواند آب اضافی را در خود ذخیره کند و هنگام کم‌آبی از آن تغذیه کند، اما باید به یاد داشته باشیم این به آن معنا نیست که نگهداری کاکتوس بدون کمترین زحمتی امکان‌پذیر است. البته باز هم تأکید می‌کنیم کاکتوس به دلیل توان ذخیره آب، بهترین گیاه برای نواحی خشک و کم آب به‌حساب می‌آید. شاید شما هم در صحراهای خشک کاکتوس‌های بزرگی را دیده باشید که در شرایط آب و هوایی بسیار بد هم دوام آورده‌اند؛ دلیل این موضوع آن است که کاکتوس می‌تواند با یک‌بار ذخیره آب، ماه‌ها بدون آب به زندگی خود ادامه دهد. این نکته هم جالب است که ذخیره آب توسط ریشه‌های کاکتوس انجام می‌شود.

کاکتوس ریشه‌های بسیار بلندی دارد که به کمک آن‌ها می‌تواند آب موردنیاز را در خود ذخیره کند. شاید بتوان گفت این بزرگ‌ترین تفاوت کاکتوس با سایر گیاهان است. اگر شما در خانه گیاه کاکتوس دارید دقت کنید درون خاک کاکتوس باید از شن و سنگریزه نیز استفاده کنید. همچنین به خاطر داشته باشید این گیاه به نور زیاد احتیاج دارد و باید در محیطی گرم قرار بگیرد. از دیگر نکاتی که باید به آن توجه کنید آبیاری کاکتوس است. به خاطر داشته باشید کاکتوس نسبت به سایر گیاهان باید با فاصله زمانی طولانی‌تری آبیاری شود. البته آبیاری کاکتوس باید با توجه به نوع آن، فصل، گرمای محیط و اندازه گیاه تعیین شود. با در نظر گرفتن همه این موارد و از آنجا که امروزه کاکتوس‌ها در اندازه‌های مختلف ارائه و فروخته می‌شوند، می‌توانید با توجه به فضای خانه خود، تعدادی از این گیاه را در نقاط مختلف نگهداری کنید. گلدان‌های رنگی و کوچک کاکتوس به‌خوبی می‌توانند پشت پنجره، روی میزهای کنار دیوار و کنار قاب عکس‌های رومیزی قرار بگیرند و جلوه‌ای خاص به اتاق، سالن و خانه شما بدهند.

زوفا گیاهی پایا از تیره نعناییان است که به حالت خودرو می‌روید. نام‌های دیگر این گیاه گل زوفا، گل پونه و زوفای یابس است. زوفا دارای گل‌هایی زیبا، معطر، آبی و گاهی سفید و صورتی است که در انتهای ساقه ظاهر می‌شوند. اسانس این گیاه شبیه نعنا است. زوفا بومی کشور فرانسه، یونان و ایتالیا است و بیشتر در مناطق اطراف دریای مدیترانه می‌روید و در ایران به حالت خودرو در نواحی جنوب یافت می‌شود. قسمت‌های مورداستفاده این گیاه اندام رویشی آن شامل گل، برگ و میوه است و برگ زوفا دارای طعمی تند و مطبوع هستند. از گیاه زوفا می‌توان به شکل دم‌کرده، تنتور و جوشانده استفاده کرد.

گیاه زوفا Hyssop نام علمی Hyssopus Officinalis درختچه‌ای است که ارتفاع آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد. این گیاه به حالت خودرو در نواحی جنوب اروپا، ایران، هند، ترکیه و شوروی می‌روید. برگ‌های آن کوچک، خط‌دار، نوک‌تیز و سبزرنگ است. گل‌های آن آبی و گاهی سفیدند که در انتهای ساقه ظاهر می‌شود. ریشه زوفا مستقیم است و انشعابات فراوانی دارد. ساقه آن چهارگوش مستقیم و ارتفاع آن cm70- 50 است. قسمت تحتانی (پای ساقه) چوبی و قهوه‌ای رنگ و از انشعاب‌های فراوانی برخوردار است ولی قسمت فوقانی آن نرم و سبزرنگ است. برگ‌های صاف، فاقد دندانه، باریک، کشیده و کم‌وبیش نیزه‌ای شکل و رنگ آن سبز روشن است.

زوفا گیاهی خشبی و چندساله است. منشأ این گیاه آسیای صغیر گزارش شده و همچنین زوفا در سطح وسیعی در مرکز و جنوب اروپا، عمدتاً در روسیه، بلغارستان، مجارستان، ایتالیا و اسپانیا، فرانسه و کشمیر و هند کشت می‌شود و از دریای خزر تا دریای سیاه همچنین در مناطق شنی نواحی مدیترانه می‌روید. ریشه زوفا مستقیم است و انشعابات فراوانی دارد.

کاشت

گیاه زوفا را هم به‌صورت مستقیم در زمین یا گلدان اصلی کشت می‌کنند و هم ابتدا بذرها را در خزانه و محیط مناسب نشاء می‌کنند و پس از رسیدن گیاه به ارتفاع مناسب اقدام به جابجایی به محل اصلی کاشت می‌نمایند. البته کشت مستقیم رایج‌تر بوده ولی تلفات بذر ممکن است در این روش بالا باشد. اگر چه قوه نامیه بذر گیاه زوفا بالا بوده و به‌راحتی حتی در شرایط کاشت پایین و متوسط نیز جوانه می‌زند. بهترین زمان برای کاشت زوفا اوایل بهار یا نیمه دوم اسفندماه است. برای کاشت مستقیم می‌توان بعد از رفع سرمای بهار اقدام به کاشت نمود. درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد جوانه‌زنی کاهش می‌یابد.

برای کاشت بذر زوفا به‌صورت خانگی در فصل بهار یا تابستان بذر گیاه دارویی زوفا را ۲۴ ساعت در آب خیس نمایید سپس در سینی نشاء یا لیوان‌های یک‌بار مصرف که با خاک تمیز ترجیحاً ترکیب (کوکوپیت + پرلیت + پیت ماس) پرشده در عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی بکارید. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر همیشه مرطوب باشد، بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است. بعد از رشد گیاهان و رسیدن به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر لیوان یک‌بار مصرف را پاره نموده و گیاه را به همراه خاک به زمین اصلی یا گلدانی با سایز حداقل ۱۶ سانتی‌متر منتقل کنید. (یا اگر در سینی نشاء کاشته‌اید به‌آرامی گیاه را همراه خاک خارج کنید)

برای کاشت ردیفی در مزرعه فواصل بین دو بوته را ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر و فواصل بین ردیف‌ها را ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید. برای کاشت تجاری و وسیع زوفا در خاک‌های اشباع و خیس یا شنی نباید کاشته شود، ph مناسب برای خاک بستر کشت گیاه زوفا بین ۵٫۲ تا ۷٫۵ باید در نظر گرفته شود. برای کاشت خانگی و به‌صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان می‌توان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود یا در کل طول سال با ایجاد شرایط کاشت اقدام به پرورش این گیاه نمود. دمای ایده آل برای رشد و جوانه‌زنی بذر گیاه زوفا ۲۰ تا ۲۵ درجه است. گیاه بالغ تا دمای ۴۰ درجه یا بالاتر از آن را نیز تحمل می‌کند.

برای کاشت بذر گیاه زوفا در باغچه و مزرعه ابتدا خاک (بستر کشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید. بعد از رشد جوانه‌ها و آماده شدن نشاءها یعنی رسیدن گیاه به ارتفاع ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر، آن‌ها را به محل اصلی کاشت منتقل کنید. تا قبل از جوانه‌زنی بذر گیاه زوفا، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی نیازی به غرق آبی نیست. برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیندازید. توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود. علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه و کاهش اسانس گیاه می‌شود. زوفا چندساله بوده و معمولاً ۴ تا ۸ سال مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

برداشت

گیاه زوفا برای دو منظور کشت می‌شود. یکی اسانس گیری و دیگری استفاده از برگ‌ها و گل‌ها برای مصارف دارویی به‌صورت جوشانده و عرق زوفا و ادویه و چاشنی و غیره. مقدار عطروطعم گیاه زوفا در فصل گلدهی به بالاترین مقدار خود می‌رسد. در نتیجه در ابتدای فصل گلدهی برداشت آغاز می‌شود. البته درصورتی‌که قصد بهره‌برداری به‌صورت اسانس گیری داشته باشید بهتر است اواسط زمان گلدهی برداشت آغاز شود یعنی در مردادماه. هنگام برداشت گیاه از محل تلاقی اندام‌های نیمه چوبی و چوبی گیاه باید بریده شود و شاخه‌ها و ساقه‌ها به همراه گل‌ها از پایه جدا می‌شود و سپس به‌وسیله دستگاه‌های خشک‌کن یا به روش سنتی خشک و بسته‌بندی می‌شود. میزان برداشت گیاه زوفا در هر هکتار زمین تحت کشت در سال اول کاشت ۲٫۵ تا ۳٫۵ تن و در سال دوم ۶ تا ۹ تن گیاه تازه و خشک نشده است که بعد از خشک نمودن تقریباً کمتر از یک‌سوم وزن خود را از دست می‌دهد. برای اسانس گیری نیز از هر هکتار زمین تحت کشت زوفا سالانه ۹ تا ۱۶ کیلوگرم اسانس به دست می‌آید. بذر زوفا نیز ارزشمند بوده و می‌توان بذر را نیز برداشت نمود. بعد از پاپان فصل گلدهی بذرها ظاهر می‌شود در هر هکتار زمین می‌توان تا ۵ کیلوگرم یا کمی بیشتر بذر زوفا برداشت نمود.

خواص زوفا

۱) سرفه و ناراحتی‌های ریوی را برطرف می‌کند.

۲) نرم‌کننده سینه است

۳) خلط‌آور است

۴) معده را تقویت می‌کند

۵) نفخ شکم را برطرف می‌کند

۶) ادرارآور است

۷) داروی مفیدی برای مداوای آسم است

۸) اشتها را زیاد می‌کند

۹) برای رفع کم‌خونی مفید است

۱۰) افسردگی را برطرف می‌کند

۱۱) برای درمان صرع مفید است

۱۲) برای التیام زخم برگ‌های زوفا را له کرده و روی زخم بگذارید

۱۳) برای درمان تب‌خال مفید است و کسانی که تب‌خال می‌زنند باید از دمنوش زوفا استفاده کنند.

۱۴) درد شکستگی را می‌توان با کمپرس زوفا آرام کرد.

موارد منع مصرف

در برخی اسناد قدیمی مرتبط با طب سنتی بیان شده که از این گیاه برای سقط‌جنین استفاده می‌شده است. در نتیجه برای زنان باردار این گیاه توصیه نمی‌شود. مصرف بیش‌ازحد آن می‌تواند به کبد آسیب بزند. بهتر است مقدار مصرف آن را از یک متخصص گیاهان دارویی با توجه به نیاز خود بپرسید. مصرف زیاد این گیاه باعث افزایش فشارخون می‌شود. در نتیجه به افرادی که دارای فشار بالای خون هستند توصیه نمی‌شود. مصرف این گیاه به کودکان زیر ۵ سال بدون تجویز متخصص گیاهان دارویی توصیه نمی‌شود. در برخی موارد ممکن است برای کودکان تب و تشنج به همراه داشته باشد.

کوکب بومی مناطق جنوب شرقی آمریکا و از خانواده کاسنی است. گل کوکب کوهی گیاهی علفی یک‌ساله، دوساله و چندساله که به‌عنوان گیاهی برای مرزبندی باغ مورداستفاده قرار می‌گیرد ارتفاع این گیاه به ۶۰ سانتیمتر نیز می‌رسد. دوران گلدهی گل کوکب کوهی از اوایل تابستان تا اواسط پاییز است و با شروع فصل سرما گلدهی این گیاه به اتمام می‌رسد. کوکب کوهی به رنگ‌های گل کوکب زرد، گل کوکب سفید و نارنجی موجود است.

کاشت

برای کاشت بذر کوکب در فضای باز باید برطرف شدن دوران یخبندان و رسیدن دمای محیط در طول روز به ۲۰ در جه (دمای درونی خاک به حداقل ۱۰ درجه) صبر کرد و سپس بذرها را با فاصل مناسب از یکدیگر کاشت و روی آن با لایه نازکی از خاک الک شده پوشاند و یا با فشار دادن بذرها به خاک شرایط را برای جوانه‌زنی بذرها فراهم نمود سپس اقدام به آبیاری محل کاشت بذر گل کوکب با استفاده از آبپاش دستی نمود برای اینکه بذرها با آبیاری جابجا نشوند بهتر است از روش غرق آبی استفاده نشود بذرها معمولاً پس از ۵ تا ۱۵ روز شروع به جوانه‌زنی می‌کنند در طول مدت جوانه‌زنی باید رطوبت خاک را حفظ کرد و نیاز به آبیاری روزانه برای حفظ رطوبت خاک داریم.

برای کاشت گل کوکب در داخل منزل و یا گلخانه از ۶ تا ۸ هفته قبل از پایان زمستان نسبت به کاشت بذر در سینی نشا و یا بستر کشت حاوی کمپوست و یا هر گونه خاک سبک و سنی اقدام نمایید سپس بذرها را به آرامی به سطح خاک می‌فشاریم، بذرها برای جوانه‌زنی نیاز به نور دارند سپس بستر کشت را با استفاده از اسپری مرطوب می‌کنیم دمای محیط را بین ۱۸ تا ۲۰ درجه تنظیم کرده و رطوبت خاک را تا پایان دوران جوانه‌زنی بذرها حفظ می‌کنیم معمولاً بذرها بین ۵ تا ۱۵ روز شروع به جوانه‌زنی می‌کنند. (توصیه شده برای ارقام چند ساله برای جوانه‌زنی بذرها، بذرهای کاشته شده را به مدت ۴ هفته در شرایط دمایی حدود ۴ درجه قرار داده شود و سپس دمای محیط را به ۱۸ درجه افزایش دهیم تا بذرها قدرت جوانه‌زنی بیشتری داشته باشند) بعد از ۴ برگی شدن جوانه‌ها می‌توان گیاهان جوان را به گلدان‌های بزرگ‌تری انتقال داد. گیاهان را قبل از انتقال به محیط باز باید به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز روزانه ۴ ساعت در شرایط دمایی محیط باز قرار داد تا گیاهان جوان به شرایط دمایی محیط بیرون عادت کنند سپس گیاهان آماده انتقال به محیط باز می‌باشند.

نحوه نگهداری گل کوکب

قبل از انتقال گیاهان جوان به محیط باز و یا کاشت بذر لازم است خاک محیط کشت به لحاظ زهکشی مناسب آماده کنید گل کوکب کوهی به خاک غنی خوب نیاز ندارد و خاکی در حد متوسط ولی با زهکشی مناسب برای این گیاه بهتر است، قبل از انتقال و یا کاشت بذر خاک را تا عمق ۳۰ سانتیمتری شخم زده تا بافت نرم‌تری پیدا کند برای کاشت گیاهان جوان باید نقطه‌ای آفتابی در باغ را مد نظر قرار داد در صورت عدم تابش کافی نور خورشید گل‌های کوکب کوهی کوچک و فاقد زیبایی کافی می‌باشند سپس گیاهان جوان را به فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری از یکدیگر کاشته و اقدام به آبیاری می‌نماییم معمولاً کوکب کوهی از تاریخ کاشت بذر پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته در صورت فراهم بودن شرایط لازم به گل می‌نشیند.

برای رشد بهتر گیاه اقدام به حذف گل پژمرده اقدام کنید و همچنین حذف بوته‌های کم‌رشد در صورت تراکم بیش‌ازحد می‌تواند به رشد بهتر گیاه کمک کند برای جلوگیری از رشد آفات نیز بهتر است گیاه در منطقه‌ای که از تابش مستقیم نور خورشید و همچنین تهویه مناسب برخوردار باشد قرار گیرد تا از رشد و گسترش آفات بخصوص کپک پودری جلوگیری شود.

گل لاله عباسی گیاهی چندساله از جنس Mirabilis در خانواده Nyctaginaceae است که اغلب به‌صورت یک‌ساله پرورش داده می‌شود و از شایع‌ترین گونه‌های زینتی این جنس است. لاله عباسی گل زیبایی می باشد که در طیف وسیعی از رنگ‌ها در دسترس است، بومی مناطق گرمسیری جنوب امریکا و رشته کوه‌های آند در کشور پرو می‌باشد. این گیاه گونه‌های زیادی دارد که گونه نام‌برده، یکی از زیباترین و گسترده‌ترین گونه زینتی این جنس است. گل‌های این گیاه به شکل شیپوری و در رنگ‌های مختلف قرمز، زرد، سفید و صورتی و با آرایش خوشه مرکب دیده می‌شوند. علت نام‌گذاری این گیاه به Four o’clock این است که در بعدازظهر نزدیک ساعت ۴ گل‌ها باز شده و صبح بسته می‌شوند. این گل‌ها به هنگام بازشده عطری را در فضا پراکنده می‌کنند که وقتی دوباره بسته شدند، اثری از این عطر نخواهد بود. یکی از جذابیت‌های این گیاه، قدرت تغییر رنگ گل‌های آن است که باعث بر روی یک بوته ما بتوانیم هم‌زمان رنگ‌های مختلف گل‌ها را مشاهده کنیم مثلاً در اوایل رشد رنگ گل‌ها صورتی است و وقتی گیاه به بلوغ می‌رسد، گل‌ها تغییر رنگ می‌دهند که این حالت زمانی دیده می‌شود که لاله عباسی به‌عنوان گیاه دو تا ۵ ساله کشت شود چون در سال اول فرصت برای این تغییر رنگ وجود ندارد. فصل گلدهی از اواخر بهار تا اواسط پاییز است.

نحوه کاشت گل لاله عباسی

زمان مناسب کاشت بذر گل لاله عباسی بهار است. قبل از کاشت بذر لاله عباسی را ۲۴ ساعت درون آب ولرم خیس کنید. ترکیب خاک مناسب برای کاشت بذر لاله عباسی عبارت است از خاک باغچه ۶۰ درصد، ماسه ۲۰ درصد و کود حیوانی ۲۰ درصد که باید این مواد باهم خوب ترکیب شود. اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذرها سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذرها را روی خاک بپاشید سپس بهتر است روی آن حدود ۱ سانتی‌متر کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید.

اما اگر مقدار کمی از این بذر را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چند تا گلدان می‌خواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید. در این روش خزانه شما باید کوچک باشد. برای کاشت لاله عباسی در گلدان ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید. گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود یک سانتی‌متر روی بذرها کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به‌آرامی با آبپاش آب بدهید. اگر کود دامی در دسترس شما نبود می‌توانید از ورمی کمپوست استفاده نمایید و اگر هر دو این‌ها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردید برای روی بذرها استفاده نمایید (اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه‌ها به‌خوبی رشد کرده و قوی شوند) حتماً کود دامی‌ای که استفاده می‌کنید چند ساله، کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.

بعداز اینکه جوانه‌های گیاه موردنظر به حدود ۵ تا ۸ سانتی‌متر رسیدند آن‌ها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید. برخی‌ها بذر را روی محلی که موردنظرشان هست می‌پاشند تا همان‌جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذرپاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می‌شوند خیلی از آن‌ها ممکن است کنار هم سبز بشوند اما زمانی که بذرها را درون خزانه بکارید بعد می‌توانید به‌صورت منظم بوته‌های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

به این نکته هم حتماً توجه شود که هیچ‌وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتماً پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آن‌ها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر (به بیرون انتقال ندهید ساقه‌ها دراز شده و کم‌کم از بین می‌رود)

تکثیر

ازدیاد این گیاه از طریق بذر صورت می‌گیرد. خود گیاه به‌صورت خودکار در طول سال بذرهای زیادی روی زمین می‌ریزد که در بهار سال بعد جوانه می‌زنند. ولی اگر بخواهیم خودمان گیاه را بکاریم بهتر است قبل از کاشت، ۱۲ ساعت تا یک روز بذر لاله را داخل آب بخیسانیم چون پوسته بذر ضخیم است و با این کار پوسته نرم شده و جوانه‌زنی سریع‌تر رخ می‌دهد که زمان کاشت همان اوایل بهار است.

آبیاری

زمان آبیاری گیاه وقتی است که خاک کمی رطوبت خود را از دست داده است چون اگر خام خیس باشد و آبیاری کنیم، غرقاب شدن خاک به گیاه صدمه می‌زند. از طرفی اگر گیاه را به فرم چندساله کشت می‌کنیم، پس گیاه در خاک ریشه گوشتی تولید می‌کند بنابراین باید در فصل زمستان آبیاری را کمتر کرد تا ریشه‌ها نپوسند.

خاک

این گیاه در انواع خاک‌ها به‌خوبی رشد می‌کند و فقط به زهکش مناسب نیاز دارد.

دما

این گیاه بومی مناطق گرمسیری است، پس آب‌وهوای گرم را می‌پسندد ولی گرمای زیاد را نمی‌تواند تحمل کند و اگر رطوبت خاک کافی باشد و هوا هم شرجی باشد، می‌تواند در چنین هوایی زندگی کند. از طرفی هم‌زمان با کاهش دما، گلدهی آن کاهش می‌یابد و وقتی دما به صفر رسید گیاه کاملاً از بین می‌رود.

نور

گل لاله عباسی به نور مستقیم نیاز دارد. حال اگر نور کم باشد رنگ برگ‌ها کم‌رنگ شده و گل‌ها و غنچه‌ها می‌ریزند. اما اگر نور زیاد باشد دو حالت پیش می‌آید: اگر رطوبت خاک و هوا مناسب باشد، مشکلی برای گیاه پیش نمی‌آید ولی اگر هوا خشک باشد و خشکی خاک هم رخ بدهد، باعث ریزش گل‌ها و سوختگی برگ‌ها می‌شود.

مراقبت‌ها

– اگر خاک فقیر باشد و کمبود مواد غذایی برای گیاه رخ بدهد منجر به رنگ‌پریدگی برگ‌ها، تولید برگ‌های کوچک، ریزش گل‌ها و باز نشدن غنچه‌های می‌شود.

– اگر کوددهی بیش‌ازحد نیاز گیاه اعمال گردد، گلدهی کاهش می‌یابد و در عوض رشد رویشی گیاه تحریک می‌گردد.

– این گیاه، به‌عنوان گیاه توهم‌زا قلمداد شده است پس باید مراقب بود که مصرف نگردد.

گل لادن یک گونه گیاه گل‌دار از خانواده Tropaeolaceae است. زیستگاه لادن رشته کوه‌های آند جنوبی در شمال بولیوی و کلمبیا در قاره آمریکای جنوبی است. این گل با نام علمی Tropaeolum Majus شناخته می‌شود. لادن یک گیاه چندساله است و دارای برگ‌های بزرگ و دایره‌ای شکل است. رنگ برگ‌های لادن سبز مایل به زرد و دم‌برگ­های آن ۵ تا ۳۰ سانتیمتر است لادن یک گیاه علفی است و برگ‌های آن شبیه به چتر است. گل‌های این‌گونه زیبا به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد، صورتی و... یافت می‌شود. یکی از خصوصیات مهم لادن که می‌توان آن را به‌راحتی شناسایی نمود برگ‌های چرمی شکل و تصویر ظاهری گل است.

برگ لادن طعم و مزه شاهی یا تره تیزک را دارد و به همین علت آن را شاهی هندی می‌نامند. در خارج، از برگ‌های جوان آن در تهیه سالاد استفاده می‌شود. میوه‌های سبز آن به‌عنوان چاشنی به ترشی اضافه می‌شود. در قدیم دم‌کرده آن را به‌عنوان داروی مدر مصرف می‌کردند. همچنین از خیسانده بذر گل لادن و برگ تازه لادن در الکل برای جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌شود. برای کشت در گلخانه، سبدهای آویزان، کنار نرده‌ها و در حاشیه مناسب است. در مناطق جنوبی ایران که زمستان معتدل دارند به‌عنوان گل زمستانه یا بهاره در باغچه منازل کشت می‌شود.

شرایط نگهداری گل لادن

نور: این گیاه به نور زیاد و مستقیم آفتاب نیاز دارد آن را در محلی از باغچه بکارید که نور مناسبی را دریافت نماید. بطورکلی این گیاه به آفتاب کامل و نور مستقیم نیاز دارد اما نباید در معرض نور شدید قرار گیرد. این گیاه می‌تواند در شرایط نیمه سایه هم عملکردی خوبی را از خود نشان دهد؛ اما در سایه بیش از حد و نبود نور مستقیم، باعث بزرگ شدن برگ‌ها و کاهش گلدهی می‌شود.

آبیاری: لادن نسبت به بی‌آبی مقاوم است اما برای شادابی و گلدهی خوب به آبدهی منظم نیاز دارد. قبل از هر بار آبیاری سطح خاک را لمس نمایید در صورت خشک بودن مجدداً آبدهی را انجام دهید. در فصل گرما روزی یک‌بار آب دادن مناسب است.

رطوبت: این خاک به رطوبت کمی نیاز دارد بعد از خشک شدن کامل خاک مجدداً آبدهی را انجام دهید.

دما: دمای مناسب برای نگه‌داری لادن ۲۸ درجه است.لادن به سرمای کم مقاوم است ولی تحمل یخبندان را ندارد. از طرفی هوا اگر زیاد گرم باشد، باعث می‌شود عمر گل‌ها کوتاه شود. پس در تابستان باید بعدازظهرها در محل سایه نگه‌داشته شود.

خاک: خاک مناسب برای این گیاه خاک شنی و سبک است خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد.

کوددهی: کود نیتروژن به زیاد شدن شاخ و برگ و تولید گل‌های بیشتر کمک می‌نماید.

تکثیر: تکثیر این گیاه به دو طریق انجام می‌شود:

۱) کشت بذر: این روش اصلی‌ترین روش ازدیاد است که به دو صورت انجام می‌گیرد. یا گیاه را مستقیماً در خرداد ماه در زمین اصلی کشت می‌کنند و یا در مناطق سرد در آخر زمستان در خزانه می‌کارند و بعد با خاک اطراف ریشه به زمین اصلی انتقال می‌یابد. در این حالت در بهار گل زیادی تولید می‌کند. این گیاه به انتقال حساسیت دارد به همین دلیل نشاکاری کمتر انجام می‌شود. نکته قابل‌توجه در روش کشت با بذر این است که برای کاشت گل لادن باید از بذرهای تازه استفاده کرد چون بذرهای مانده، قوه نامیه کم و درنتیجه درصد جوانه‌زنی کمی دارند.

۲) قلمه زدن: این روش در ارقام پر پر معمول است. در این روش ساقه‌های سفت انتخاب شده و به جز چند برگ کوچک انتهایی، سایر برگ‌ها حذف می‌شوند. بعد این ساقه‌ها را در آب گذاشته و در محلی که آفتاب ملایم است قرار می‌دهند بعد از ریشه‌دار شدن، گیاه به گلدان انتقال می‌یابد.

زمان گلدهی: از اوایل بهار تا پایان پاییز فصل گل لادن دارد. کشت آن در پائیز و نگهداری در گلخانه موجب گلدهی در طول زمستان می‌شود و برای اوایل بهار نیز گلدان‌های پرگلی می‌توان داشت. در هوای آزاد تمام ماه‌های بهار، تابستان و پائیز گل می‌دهد.

روش کاشت بذر لادن: بذرها را ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کنید سپس در مخلوطی از خاک باغچه و ماسه و کود حیوانی در عمق ۲ سانتی‌متری بکارید. بعد از کاشت خزانه را در محلی نیم‌سایه نیم آفتاب قرار داده و آن را آبیاری کنید. سپس روی آن را پوششی نایلونی با چند سوراخ بگذارید تا تهویه آن مناسب باشد و همچنین رطوبت را زود از دست ندهد. پس از اینکه بذرها جوانه زدند و سرمای هوا از بین رفت آن‌ها را به زمین اصلی منتقل کنید.

زمان کاشت: اواخر زمستان تا اوایل بهار فصل کاشت گل لادن است.

مدت زمان جوانه‌زنی: ۱۴ الی ۲۱ روز زمان لازم است تا بذرها جوانه بزنند.

دمای مطلوب: ۱۵ تا ۱۸ درجه برای بذرها مناسب است.

خواص گل لادن

می‌توان از گل لادن برای راحتی دفع، مقابله با سرماخوردگی و مراقبت از مو استفاده کرد. اگر جز افرادی هستید که جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌تان را پر از داروهای مختلف نمی‌کنید، اگر اعتقادی به داروهای امروزی ندارید و به قول بنده خدایی آن‌ها را گچ می‌دانید و اگر طرفدار داروهای گیاهی و طبیعی هستید این مطلب به دردتان می‌خورد. می‌خواهیم ۳ خاصیت گل لادن را بازگو کنیم.

لوئی چهاردهم دستور داد این گل را به خاک فرانسه وارد کردند تا از قابلیت تزئینی آن استفاده کنند. اما باید بدانید که این گل علاوه بر رنگ‌های زیبا و دل‌انگیز آن خواص درمانی نیز دارد. می‌توان از این گل لادن برای راحتی دفع، مقابله با سرماخوردگی و مراقبت از مو استفاده کنید.

دانه‌های خشک گل لادن خواص ملینی دارد. در واقع این دانه‌ها عمل دفع را راحت‌تر می‌کند. ۷۰ گرم دانه‌ی خشک گل لادن را پودر کنید. ۱۵۰ گرم عسل به آن اضافه کنید. هر روز تا زمانی که حالتان بهتر شود ۳ قاشق چای‌خوری میل کنید.

سرماخوردگی، سرفه، برونشیت و غیره. گل لادن مانند یک پزشک مهربان به سراغ درمان گلو و سینه‌ی شما می‌رود. گلبرگ‌ها و برگ‌های خشک گل لادن را دم و میل کنید. این دمنوش گل لادن تب شما پایین می‌آورد و خواب راحتی به شما هدیه می‌دهد.

یکی دیگر از فواید گل لادن یاری رساندن به موهای آسیب دیده است. گل لادن باعث درخشندگی و تقویت موها می‌شود و با ریزش آن‌ها مقابله می‌کند. برای این کار داخل یک لیتر آب یک مشت برگ، گلبرگ و دانه‌های خشک لادن را ریخته و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. اجازه دهید این جوشانده خنک شود. موهایتان را با شامپوی همیشگی‌تان شستشو دهید و این محلول را روی موهایتان بریزید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید و آب بکشید.

گل‌های زیبا و خوش‌رنگ شقایق به همراه تکثیر و نگهداری آسان از این گل زیبا، آن را به یکی از بهترین گیاهان فصلی برای کاشت در گلدان و نگهداری در محیط خانه و باغچه تبدیل کرده است. شقایق به‌عنوان نمادی از سربازان کشته‌شده در جنگ مشهور است و در کشور ما از آن با نام لاله وحشی یاد می‌شود و با نام گل همیشه عاشق مشهور است. در این مقاله نحوه کاشت گل شقایق در گلدان و شرایط محیطی موردنیاز گیاه را به شما آموزش می‌دهیم.

گل شقایق اغلب یک‌ساله و به‌ندرت دوساله است و در مزارع کشاورزی به‌عنوان علف هرز شناخته می‌شود. این گل گونه‌های مختلفی دارد و در کشور ما ارقام وحشی آن در دامنه‌ها کوه‌ها و دشت‌ها به‌صورت خودرو فراوان می‌روید. گل‌های شقایق به‌صورت منفرد در انتهای ساقه‌های اصلی و شاخه‌های فرعی می‌رویند و گل‌ها قبل از شکوفایی آویزان هستند. اندازه قطر هر گل، ۳۰ تا ۸۰ میلی‌متر و در بیشتر مواقع به رنگ گل شقایق زرد، گل شقایق قرمز تا بنفش و به‌ندرت گل شقایق سفید یا ارغوانی هستند و ارتفاع خود گیاه بین ۲۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است. جالب است بدانید، نوع وحشی این گل (شقایق وحشی) رنگ طبیعی نارنجی سرخگون درخشان دارد، ولی از اواخر قرن نوزدهم با پرورش انتخابی در باغ‌ها، نژاد‌های مختلفی از این گل ایجاد شده که رنگ‌های متفاوتی از سفید روشن با لکه‌های سیاه بادمجانی تا انواع صورتی و شاه بلوطی تیره دارند.

کاشت

بهترین روش کاشت شقایق در منزل و تکثیر آن کاشت از طریق بذر شقایق است. مراحل کاشت شقایق در گلدان به شرح زیر است. بذر گل شقایق کوچک است و می‌توان آن را در گلدان‌های مستطیلی شکل به تعداد چند عدد در هر گلدان کاشت. خاک گلدان را به‌صورت شیاری با عمق نیم تا یک سانتی‌متر گود کنید و بذرها را داخل شیاری که ایجاد کرده‌اید، بکارید و روی آن‌ها را با لایه نازکی از مخلوط خاک و کود بپوشانید. سطح خاک را به‌طور کامل با اسپری آبیاری کنید. توجه داشته باشید از غرقابی کردن خاک گلدان خودداری کنید و تا زمان جوانه زدن بذرها، آبیاری را فقط به شیوه اسپری کردن انجام دهید تا بذرها جابه‌جا نشده و در خاک فرو نروند تا از خفگی جوانه‌ها پیشگیری شود. گلدان را در مکانی آفتابی با دریافت نور کامل خورشید قرار دهید و خاک را تا جوانه‌ها سبز شوند، مرطوب نگه‌دارید. بعد از کاشت شقایق در گلدان، بذر‌ها پس از گذشت ۲ تا ۴ هفته جوانه می‌زنند. در این مرحله اگر جوانه‌ها متراکم بودند، تعدادی از جوانه‌های ضعیف را حذف کنید تا فضا برای رشد سایر جوانه‌ها بیشتر شود. بعد از گذشت ۱۲ هفته گل‌های زیبا و خوش‌رنگ شقایق شکوفا می‌شوند. با کاشت آن در اول بهار، در اواخر بـهار و تمام تابـستان گل خواهد داد. اگر در پائیز کشت شود زودتر گل می دهد.

شرایط نگهداری

نگهداری از گل شقایق بسیار راحت است و در مزارع کشاورزی این گل را جزو علف‌های هرز طبقه‌بندی می‌کنند. شرایط محیطی موردنیاز گل شقایق عبارت‌اند از:

خاک: شقایق در خاک‌های حاصلخیز با زهکشی مناسب بهترین رشد را دارد. برای کاشت شقایق در گلدان، مخلوطی از خاک باغچه به همراه خاک‌برگ پیشنهاد می‌شود.

آبیاری: گل شقایق از گیاهان مقاوم به خشکی است و به آبیاری کمی نیاز دارد. آبیاری را زمانی انجام دهید که در فاصله بین دو آبیاری خاک گلدان خشک شده باشد.

نور: گل شقایق به نور کافی و کامل خورشید برای رشد مناسب نیاز دارد.

دما: دمای ۲۱ درجه سانتی‌گراد بهترین دما برای رشد گیاه است. با این وجود گل شقایق تا دمای ۱۵- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند.

آفات و بیماری‌ها: گل شقایق به‌ندرت توسط حشرات و یا بیماری آسیب می‌بیند. در طول رشد جوانه‌ها اگر شرایط نگهداری گیاه زیاد مرطوب باشد. ممکن است گیاه لکه‌دار شود و دچار بیماری قارچی شود. به این منظور استفاده از قارچ‌کش‌ها برای کمک به جلوگیری از این مشکل پیشنهاد می‌شود.

برای نگهداری و کاشت شقایق در گلدان مطمئن باشید که گلدان موردنظر دارای زهکشی مناسب است. چراکه حالت غرقابی بستر کاشت به گیاه آسیب جدی وارد می‌کند. همچنین به دلیل تحمل بالای گیاه به کم‌آبی و نور مستقیم خورشید، کاشت این گل یکی از بهترین گل‌های مخصوص تراس و بالکن است.

خواص گل شقایق

گل شقایق: مسکن و مخدر ضعیف، خواب‌آور و آرام‌بخش، مسکن سرفه‌های مقاوم و خلط‌آور، ضد سیاه سرفه و تب‌بر، تسکین دهنده دردهای سیاتیک و ضد یرقان، نرم‌کننده سینه و ضد نفس‌تنگی، نرم‌کننده و ضدالتهاب، کاهنده ورم‌ها و ضد برونشیت، معرق در ذات الجنب و ضد تب‌های دانه‌ای است. در ضمن برای نزله‌های ششی، آنژین‌ها، بیماری‌های سینه، زکام، گلودرد و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده گل شقایق به‌صورت غرغره التیام‌بخش ناراحتی‌های مخاط دهان می‌باشد.

گرز و شیرابه: مخدر، مسکن دردهای عمومی، آرام‌بخش، تقویت‌کننده بدن، ضد تب و خواب‌آور بخصوص برای اشخاص مسن و کودکان است.

برگ و دانه سیاه‌رنگ داخل گُرز گیاه: تسکین‌دهنده حرارت کبد و قطع کننده سیلان رحم است. خواص برگ و تخم داخل کپسول شقایق سرخ از خشخاش معمولی (خشخاش تریاک) قوی‌تر است.

نحوه مصرف گل شقایق

دمنوش گل شقایق (دم کرده گل شقایق) از موارد استفاده از گل شقایق است..

گل شب بو از گیاهان پرطرفدار نوروزی است که علاوه بر زیبایی فوق‌العاده گل‌هایش به علت عطر بی‌نظیرش نیز بسیار موردتوجه است و برای نگهداری در آپارتمان و کاشت در فضای سبز و باغچه‌ها انتخاب می‌شود. در ادامه این مطلب شما را با روش کاشت گل شب بو، نحوه نگهداری و شرایط محیطی موردنیاز این گل آشنا می‌کنیم.

کاشت

کاشت گل شب بو از طریق بذر و قلمه زدن قابل انجام است و جزو گیاهانی است که تکثیر آن ساده است. مهم‌ترین روش تکثیر گل شب بو کاشت بذر است که در دو زمان از سال انجام می‌گیرد. در مورد شب‌بوهای یک‌ساله و همچنین چندساله معمولاً بذر شب بو در اوایل بهار (بعد از رفع یخبندان بهاره) و یا در صورت داشتن امکانات ۸-۶ هفته قبل از رفع یخبندان در محیطی محافظت‌شده همانند داخل منزل و یا گلخانه کاشته می‌شوند، سپس در اوایل بهار به زمین اصلی منتقل می‌شوند.

۱- بذر گل شب بو را در عمق ۳ تا ۴ سانتیمتری خاک بکارید. فاصله بین بذر شب بو بهتر است بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر باشد.

۲- بهتر است بذر شب بو را از اواخر مرداد ماه تا اوایل شهریور در هوای آزاد بکارید و پس از آنکه بوته‌ها چند برگه شد، بوته‌های کم پر را جدا کنید.

۳- زمانی که بوته‌های شب بو حدود ۳ تا ۵ سانتیمتر رشد کردند باید آن‌ها را به گلدان‌های مناسب انتقال دهید.

۴- توجه داشته باشد اگر گل شب‌بوی شما از نمونه‌های تک شاخه است می‌توانید ۳ تا ۵ بوته از آن را به یک گلدان انتقال دهید اما چنانچه از انواع پر شاخه استفاده نموده‌اید یک بوته برای هر گلدان کافی است.

۵- گلدان‌های شب بو را در محل سایه قرار دهید. هنگامی‌که بوته‌ها به گلدان جدید و فضای محیط عادت کردند می‌توانید آن‌ها را به محل آفتاب‌رو انتقال دهید.

۶- بهترین محل برای نگهداری گل شب بو در داخل ایوان یا بالکن منزل و در پشت پنجره اتاق‌هاست. در صورت نگهداری شب بو در داخل آپارتمان، دمای منزل باید خنک باشد.

۷- گلدان‌ها را در هفته حداقل سه تا چهار بار آبیاری کنید.

۸- توصیه می‌شود خاک گلدان را هر سال یک‌بار با کودهای غنی از پتاسیم و نیتروژن مخلوط کنید.

تکثیر از طریق قلمه یکی دیگر از روش‌های کاشت گل شب بو در مورد انواع چندساله این گیاه است. این روش چندان متداول نیست، با این وجود اگر تصمیم به قلمه زدن گل شب‌بوی خود دارید بهترین زمان فصل تابستان است.

شرایط نگهداری

شرایط اکولوژیکی موردنیاز نگهداری شب بو عبارت است از:

خاک: گل شب بو به خاک سبک و با زهکش خوب نیاز دارد که خنثی تا کمی قلیایی و نسبتاً حاصلخیز باشد. ترکیب خاک‌برگ، شن، کود پوسیده گاوی و خاک معمولی برای کاشت گل شب بو مناسب است.

نور: گل شب بو برای رشد بهتر نیاز به نور مستقیم دارد. البته این میزان دریافت نور برای گل بستگی به دما محیط دارد به‌طوری که هرچه دمای محیط کمتر باشد و هوا خنک‌تر باشد، گیاه میزان نور مستقیم بیشتری را تحمل خواهد کرد. با افزایش دمای محیط، اگر از شدت بیش از اندازه نور محافظت نشود ابتدا گل‌ها پژمرده می‌شوند و سپس تمامی گیاه پژمرده خواهد شد.

دما: همه انواع شب بو از جزو گیاهان سرمادوست هستند و به هوای گرم حساسیت دارند. گل‌های شب بو در اثر گرم شدن هوا ابتدا کمتر گل می‌دهند و سپس برگ‌های گیاه زرد شده و به‌تدریج می‌ریزند و گیاه از بین می‌رود.

آبیاری: نیاز آبی گل شب بو متوسط است. بهترین زمان آبیاری گیاه زمانی است که بین دو آبیاری سطح خاک کاملاً خشک شده باشد. در صورت آبیاری بیش‌ازاندازه ریشه گیاه پوسیده خواهد شد.

آفات و بیماری‌ها: از بیماری‌ها و آفات مهم گیاه شب بو می‌توان به زنگ شب بو، کنه تارعنکبوتی، معدنچی برگ، تریپس، سفیدک داخلی و شته اشاره کرد. برای از بین بردن این آفات و بیماری‌ها بایستی از سموم شیمیایی مربوطه استفاده شود.

جالب است بدانید چند سالی است که گل شب بو به‌عنوان گل شاخه بریده نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد و شاخه‌های بریده آن درصورتی‌که هوای اتاق گرم نباشد، چندین روز در آب دوام می‌آورند.

شاه پسند گیاهی گل‌دار و همیشه سبز بوده، ۲۵۰ گونه از این گیاه در دنیا به‌صورت یک‌ساله و چندساله و درختچه‌ای وجود دارد، این گیاه بومی مناطق گرمسیر آمریکا بوده و به خشکی نسبتاً مقاوم است، گل‌های گیاه شاه پسند رنگارنگ و چتری و بادوام می‌باشند. گل شاه پسند در مناطق گرمسیر تمامی طول سال بر روی گل بوده و در مناطق نیمه گرمسیر یا سردسیری در فصل گرم به گل می‌رود، ساقه‌ها و برگ‌های این گیاه غالباً موم دار است. برگ‌های این گل در آفتاب کم، رنگ خود را تا حدودی به سبز روشن تغییر می‌دهد و سایه جزئی را نیز تحمل می‌کند. شاه پسند را به‌راحتی می‌توان در گلدان کشت نمود و با شروع فصل سرما به محلی گرم برد و در تمام طول سال از گل‌های آن لذت برد. انواع گل شاه پسند از نظر رنگ عبارت از رنگ های سفید، قرمز و نارنجی می باشد.

آموزش کاشت بذر گل شاه پسند

تکثیر گل شاه پسند از بذر خیلی ساده نیست، گل شاه پسند علاوه بر کاشت بذر از طریق قلمه‌ زدن گل شاه پسند نیز تکثیر می‌یابد، در اوایل بهار و پاییز می‌توانید از قلمه‌های جوان این گیاه استفاده نمایید. اولین قدم برای کاشت بذر گیاهان زینتی انتخاب خاک مناسب است، برخی از خاک‌های باغچه ممکن است مانع سبز شدن بذر و مرگ جوانه بشود بهتر است از خاک‌های آماده و بسته‌بندی استفاده کنید. بهترین ترکیب خاک برای کاشت این بذر شامل ۳۰ درصد کوکوپیت، ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی­کمپوست و ۲۰ درصد پرلیت دانه‌ریز است.

ابتدا بذرها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند و بذرها زیر آب بروند، (حداقل ۳ تا ۱۰ ساعت) این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانه‌زنی تسریع شود. بذرها به‌طور طبیعی بعد از این مدت باید ته طرف بروند، بذرهایی که زیر آب نرفته‌اند را مجدد در آب ولرم ریخته تا آب را جذب کنند و به زیر آب بروند در غیر این صورت شانس جوانه‌زنی آن‌ها کم می‌شود.

برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مد نظر داشته باشیم:

۱. در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم می‌توانید به‌راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.

۲. قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ در صورتی که می‌خواهید اقدام به کاشت بذر شاه پسند در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه می‌شود. بذرها را می‌توانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان‌های یک‌بار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.

نشاء کردن بذر گل شاه پسند

ظرف کشت خود (لیوان یک‌بار مصرف یا سینی نشاء) را با خاک موردنظر پر کنید، سپس اقدام به آبیاری کنید تا آب از انتهای ظرف کشت خارج شود و خاک نشست کند. سپس سوراخی ریز به عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر ایجاد کنید و یک یا دو عدد بذر را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک ورمی کمپوست روی بذرها بریزید، البته می‌توانید از همان ترکیب خاک نیز بر روی بذر بریزید ولی استفاده از کمپوست باعث به وجود آمدن نشاءهایی قوی‌تر می‌شود. دمای ایده آل برای کاشت بذر ۱۵ تا ۲۵ درجه است و نیاز به محیطی خیلی گرم ندارد. اکنون ظرف کاشت را به محیطی مناسب ببرید و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذرها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.

تا قبل از جوانه زدن بذر شاه پسند نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار داده‌اید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده که به‌سرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد. بعد از اینکه نشاء چهار برگه شد و رشد کافی کرد آن‌ها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید.

اگر می‌خواهید گلدان را در منزل نگه‌داری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش در نظر بگیرید، پشت پنجره جنوبی با حداقل ۸ ساعت نور در روز ایده آل است، اگر این شرایط را نمی‌توانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ۸ تا ۱۰ سانتی‌متری گیاه قرار دهید.

کاشت مستقیم بذر گل شاه پسند الوان در باغچه

برای کاشت مستقیم بذر اولین نکته که باید به آن توجه نمود دمای محیط کاشت است، برای کاشت مستقیم در گلدان و در منزل در هر فصلی می‌توان اقدام نمود ولی برای کاشت مستقیم در گلدان و فضای باز یا در باغچه باید بعد از گرم شدن هوا و اتمام سرما اقدام به کاشت بذر کرد. دمای محیط کاشت بذر گل شاه پسند باید ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد. ابتدا کود دامی پوسیده را بر روی بستر باغچه می‌ریزیم و به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو می‌کنیم تا مخلوط شود سپس اقدام به آبیاری مناسب می‌کنیم تا خاک کاملاً خیس شود بعد از گذشت چند ساعت از آبیاری بذرها را با فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از یکدیگر در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری قرار می‌دهیم و بر روی آن خاک قرار می‌دهیم. سپس به‌آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌طوری که بذرها جابجا نشود و منتظر سبز شدن آن‌ها می‌مانیم. تا قبل از جوانه‌زنی خاک هرگز خشک نشود.

کاشت مستقیم بذر گل شاه پسند در گلدان

برای کاشت شاه پسند در گلدان ابتدا مطمئن می‌شویم که ته گلدان سوراخ‌های مناسبی برای خروج آب اضافی دارد سپس به ارتفاع ۴ سانتی‌متر کف آن ماسه درشت می‌ریزیم و سپس گلدان را با ترکیب خاکی که در بالا گفته شد پر می‌کنیم و خوب آبیاری می‌کنیم تا خاک نشست کند و آب از ته گلدان خارج شود. اکنون بذرها را در عمق ۲ برابر طول بذر (حدوداً ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر) و در فواصل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری می‌کاریم و روی آن را با کمپوست پوسیده یا همان ترکیب خاک اصلی پر می‌کنیم و به‌آرامی آبیاری می‌کنیم، بهتر است با افشانه یا اسپری آبیاری شود تا بذرها جابجا نشود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها اجازه ندهید خاک خشک شود و همیشه مرطوب باشد، بعد از جوانه‌زنی بذرها باید گلدان در جای پر نور باشد.

اگر اقدام به نگهداری گلدان در آپارتمان می‌کنید باید توجه نمود که میزان نور دریافتی روزانه ۷ تا ۸ ساعت باشد. آبیاری گیاه باید هر چند روز یک بار هنگامی‌که سطح خاک کمی خشک شد انجام شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و در صورتی که هوا خیلی گرم نبود می‌توانید گلدان را با مشما شفاف کاور کنید (بپوشانید) تا با بالا رفتن رطوبت و دما جوانه‌زنی سریع‌تر اتفاق بیفتد. بهتر است هنگام مواجه با این گیاه از دستکش استفاده کنید زیرا شیره این گیاه برای پوست ایجاد حساسیت می‌کند.

خواص گل شاه پسند

قسمت مورداستفاده این گیاه، برگ گل شاه پسند و سرشاخه‌های سبز آن است در اثر مالش دادن بوی مطبوعی در تمام قسمت‌های این گیاه منتشر می‌شود ولی طعم آن گس و تلخ است. این گیاه گونه‌های مختلفی دارد که متجاوز از صد نوع می‌باشد، ما در ایران بیشتر نوع تزئینی آن که شاه پسند درختی نام دارد را می‌شناسیم اما نوع دارویی آن نیز در ایران وجود دارد که ما در این مطلب بیشتر به آن نوع می‌پردازیم. شاه پسند مشکلاتی از قبیل نفخ و احساس سنگینی را برطرف کرده و به بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. از دیگر فواید گل شاه پسند این که این گیاه برای برطرف کردن حالت تهوع و یا استفراغ نیز مفید است. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که عصاره‌ی روغنی یا همان افشره‌ی خوراکی شاه پسند لیمویی به دفع هلیکوباکترپیلوری کمک می‌کند به خاطر اینکه این باکتری نمی‌تواند در برابر ترکیبات شاه پسند مقاومت کند. شاه پسند آرام‌بخش است و باعث خواب راحت می‌شود. شاه‌پسند برای مقابله با استرس و اضطراب فوق‌العاده است. می‌توانید زمانی که تحت فشارهای روحی روانی هستید و یا بی‌خوابی به سرتان میزند از آن استفاده کنید.