گل و گیاه ظرافت

گل مینا مانند گل آفتابگردان یک گل چندساله است و گلبرگ‌های درخشان و ستاره‌ای شکل دارد. شکل زیبای گل‌های مینا به باغ جلوه بسیار زیبایی می‌دهد. گل مینا در رنگ‌های گل مینا قرمز، صورتی، بنفش، گل مینا سفید و آبی است. در اواخر تابستان و پاییز که بسیاری از گل‌ها از بین می‌روند، گل‌های مینا زنده هستند. برخی از انواعِ این گیاه بومی می‌توانند تا ارتفاعِ ۱۸۰ سانتی‌متر رشد کنند. اما معمولاً این گل‌ها در دو نوع، پاکوتاه (۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر) و پا بلند (۶۰ سانتی‌متر تا یک متر) رایج هستند. گل‌های این گیاه به رنگ‌های سفید، صورتی و همچنین بنفش پررنگ هستند. تمام گونه‌های مینا در پاییز گل نمی‌دهند بلکه برخی در تابستان گل‌دهی می‌کنند. برخی از انواع این گل بلندند و بیش از ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند؛ شما می‌توانید در تیر ماه به میزان یک‌سوم از ارتفاعِ این گیاه را کوتاه کنید تا گیاه جمع‌وجور و پرپشت باقی بماند. این گیاه باید در معرض نور خورشید قرار بگیرد، چندساله است و ۳۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر عرض دارد. مینا می‌تواند هم در گلدان و هم در حاشیه باغ کاشته شود. از مزایای این گیاه باغچه‌ای گل‌های زیبای آن، جذب پروانه‌ها، تحمل بالای گیاه در برابر خشکی و آسان بودن رشد و پرورش آن است.

کاشت گل مینا

فضایی را که برای کاشت انتخاب می‌کنید باید روزانه دارای ۶ تا ۷ ساعت نور خورشید باشد، این گیاه سایه جزئی را نیز می‌تواند تحمل کند. گل مینا به رطوبت حساس است. آبیاری بیش‌ازحد یا خیلی کم باعث بدفرم شدن بوته‌ها می‌شود. هم‌چنین این گیاه به خشکی مقاوم بوده ولی آبیاری منظم باعث زیباتر شدن بوته‌ها و گل‌ها می‌شود. گل مینا به سرما مقاوم بوده و در فصل زمستان و یخ بندان اندام‌های هوایی (برگ و گل) از بین می‌رود ولی ریشه و طوقه گل سالم می‌ماند و با گرم شدن هوا مجدد رشد می‌کند. می‌توان برای کاهش آبیاری و حفظ رطوبت پس از رشد گیاه در پای آن مالچ ریخت.

گل مینا به دو طریق تکثیر می‌شود: اول) کاشت بذر گل مینا که رایج است برای کاشت بذر گل مینا به صورت خانگی از اوایل بهار تا اواسط تابستان می‌توان اقدام به کاشت نمود، برای تولید نشاء اواسط تابستان اقدام به کاشت بذر مینا می‌کنند و در پاییز نشاءها را به زمین اصلی منتقل می‌کنند. دوم) تقسیم بوته یا قلمه: گل مینا پاجوش تولید می‌کند که می‌توانید در فصل بهار یا پاییز اقدام به تکثیر به این روش نمایید به این صورت که پس از جداسازی پاجوش‌ها از بوته مادری آن‌ها را به محل اصلی کاشت (گلدان یا باغچه) منتقل کنید.

اولین قدم برای کاشت بذر گیاهان زینتی انتخاب خاک مناسب است، برخی از خاک‌های باغچه ممکن است مانع سبز شدن بذر و مرگ جوانه بشود بهتر است از خاک‌های آماده و بسته‌بندی استفاده کنید. بهترین ترکیب خاک برای کاشت این بذر شامل ۳۰ درصد کوکوپیت + ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی کمپوست + ۲۰ درصد پرلیت دانه ریز. ابتدا بذرها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند (حداقل ۳ تا ۱۰ ساعت) این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانه‌زنی تسریع شود. بذرها به‌طور طبیعی بعد از این مدت باید ته طرف بروند.

برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مدنظر داشته باشیم:

۱. در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم می‌توانید به راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.

۲. قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ درصورتی‌که می‌خواهید اقدام به کاشت در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه می‌شود. بذرها را می‌توانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان‌های یک‌بار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.

نشاء کردن بذر

ظرف کشت خود (لیوان یک‌بار مصرف یا سینی نشاء) را با خاک موردنظر پر کنید، سپس اقدام به آبیاری کنید تا آب از انتهای ظرف کشت خارج شود و خاک نشست کند. سپس سوراخی ریز به عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر ایجاد کنید و یک یا دو عدد بذر را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک ورمی کمپوست روی بذرها بریزید، البته می‌توانید از همان ترکیب خاک نیز بر روی بذر بریزید ولی استفاده از کمپوست باعث به وجود آمدن نشاءهایی قوی‌تر می‌شود. دمای ایده آل برای کاشت بذر ۱۵ تا ۲۵ درجه است و نیاز به محیطی خیلی گرم ندارد. اکنون ظرف کاشت را به محیطی مناسب ببرید و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذرها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.

تا قبل از جوانه زدن بذرها نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار داده‌اید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده که به‌سرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد. بعد از اینکه نشاء چهار برگه شد و رشد کافی کرد آن‌ها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید. اگر می‌خواهید گلدان را در منزل نگه‌داری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش درنظر بگیرید، پشت پنجره جنوبی با حداقل ۸ ساعت نور در روز ایده آل است، اگر این شرایط را نمی‌توانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ۸ تا ۱۰ سانتی‌متری گیاه قرار دهید.

کاشت مستقیم بذر در باغچه

برای کاشت مستقیم بذر اولین نکته که باید به آن توجه نمود دمای محیط کاشت است، برای کاشت مستقیم در گلدان و در منزل در هر فصلی می‌توان اقدام نمود ولی برای کاشت مستقیم در گلدان و فضای باز یا در باغچه باید بعد از گرم شدن هوا و اتمام سرما اقدام به کاشت بذر کرد. دمای محیط کاشت باید ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد.

ابتدا کود دامی پوسیده را بر روی بستر باغچه می‌ریزیم و به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو می‌کنیم تا مخلوط شود سپس اقدام به آبیاری مناسب می‌کنیم تا خاک کاملاً خیس شود بعد از گذشت چند ساعت از آبیاری بذرها را با فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از یکدیگر در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری قرار می‌دهیم و بر روی آن خاک قرار می‌دهیم. سپس به آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌طوری که بذرها جابجا نشود و منتظر سبز شدن آن‌ها می‌مانیم. تا قبل از جوانه‌زنی خاک هرگز خشک نشود.

کاشت مستقیم بذر در گلدان

برای کاشت مستقیم بذر در گلدان ابتدا مطمئن می‌شویم که ته گلدان سوراخ‌های مناسبی برای خروج آب اضافی دارد سپس به ارتفاع ۴ سانتی‌متر کف آن ماسه درشت می‌ریزیم و سپس گلدان را با ترکیب خاکی که در بالا گفته شد پر می‌کنیم و خوب آبیاری می‌کنیم تا خاک نشست کند و آب از ته گلدان خارج شود. اکنون بذرها را در عمق ۲ برابر طول بذر (حدوداً ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر) و در فواصل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری می‌کاریم و روی آن را با کمپوست پوسیده یا همان ترکیب خاک اصلی پر می‌کنیم و به آرامی آبیاری می‌کنیم، بهتر است با افشانه یا اسپری آبیاری شود تا بذرها جابجا نشود.

تا قبل از جوانه‌زنی بذرها اجازه ندهید خاک خشک شود و همیشه مرطوب باشد، بعد از جوانه‌زنی بذرها باید گلدان در جای پرنور باشد. اگر اقدام به نگهداری گلدان در آپارتمان می‌کنید باید توجه نمود که میزان نور دریافتی روزانه ۷ تا ۸ ساعت باشد. آبیاری گیاه باید هر چند روز یک بار هنگامی که سطح خاک کمی خشک شد انجام شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و در صورتی که هوا خیلی گرم نبود می‌توانید گلدان را با مشما شفاف کاور کنید (بپوشانید) تا با بالا رفتن رطوبت و دما جوانه‌زنی سریع‌تر اتفاق بیفتد.

خواص گل مینا

این گیاه دارای خاصیت دارویی است و در درمان سردردهای میگرنی بسیار مؤثر است. از دانه این گیاه روغن گل مینا یا EPO تهیه کرده در کشورهای اروپایی در داروخانه بنام کپسول اپو به فروش می‌رسد. اپوکپسول حاوی ۲۵۰میلی‌گرم و یا ۵۰۰میلی‌گرم روغن گل مینا است. علاوه بر این مخلوط روغن گل مینا + ویتامین E به نام Efamol و نیز مخلوط روغن گل مینا + روغن ماهی را به نام Marin cap به فروش می‌رسانند. روغن گل مینا حاوی اسیدهای چرب ضروری از نوع اسید لینولئیک (۷۰ درصد) و اسید گامالینوئیک (۹ درصد) است. اسیدهای چرب ضروری برای رشد و تکثیر سلول‌های بدن ضروری هستند. موارد کاربرد داروها عبارت اند از:

در سندرم پیش‌قاعدگی

درمان درد پستان (ماستالژی)

درمان مالتیپل اسکلروز

درمان بی‌اشتهایی و بی‌اشتهایی شدید که در مالیخولیا دیده می‌شود.

درمان اگزمای آتوپیک صبح و شب

پماد آن در آلرژی پوستی و هر نوع تحریک پوستی مفید است.

برای تهیه دمنوش گل مینا با دم کردن یک قاشق چای‌خوری از پودر گیاه در یک استکان آب جوش استفاده شود.

گل مینا به‌طور سنتی برای درمان میگرن به‌عنوان دارویی مطمئن و پیش‌گیرنده مورد استفاده قرار گرفته است، اگر چه گل مینا به‌طور کامل موفق نبود اما امروزه MIG99 سبب پیشرفت و فراهم آوردن ماده‌ای مؤثر در درمان میگرن محسوب می‌شود. آزمایش‌ها بر روی ۱۰۷ بیمار مبتلا به میگرن نشان داد افرادی که به‌طور متناوب ۵ بار در یک ماه مبتلا به سردردهای شدید می‌شوند پس از درمان توسط MIG99 روزانه سه بار به مدت ۱۶ هفته فقط دو بار در ماه مبتلا به این بیماری می‌شوند. محققان در تلاش‌اند خواص دارویی MIG99 را به نحو مطلوبی افزایش دهند.