فلفل گیاهی است یکساله که درجه حرارت پایین باعث کم شدن دوره رشدش میشود. در بعضی از مناطق که آبوهوا مساعد باشد، ممکن است ساقه خشبی شود و بیش از یک سال عمر کند و بهصورت گیاه دوساله درآید. وقتیکه ساقه اصلی آن ۱۰ تا ۱۲ برگ تولید میوه میکند. سپس شاخههای جانبی آن به وجود میآیند که در انتهای آنها گلها ظاهر میشوند. در بعضی از ارقام آن بوته عرضی رشد کرده، روی زمین پهن میشود. برگها بهصورت ساده، منفرد، بیضی شکل و متناوب روی ساقه قرار دارند. اگر بر اثر جابهجا شدن بوته انتهای ریشه قطع نشود، ممکن است تا عمق ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتری در داخل خاک رشد کند. هر گل فلفل دارای گلبرگ پیوسته است که به رنگ سفید یا ارغوانی دیده میشود. گاهی رنگ پرچمها بهصورت آبی دیده میشود و حشرات در گردهافشانی آن نقش مهمی ایفا میکنند. میوه آن بهصورت سته است که دارای تعداد زیادی بذر است و داخل آن از چند حفره یا قسمت تشکیل شده است که ممکن است بین ۲ تا ۴ و گاهی تا ۵ قسمت متغیر باشد. گاهی روی یک بوته تمام انواع میوه با حفرههای مختلف دیده میشود.
شکل میوه بسیار متغیر است. آنها بهصورت کشیده، نوکتیز، گرد و کروی، مخروطی و یا استوانهای مشاهده میگردند. رنگ میوه نارس سبز است ولی وقتیکه رسید به رنگهای زرد، قرمز و یا قهوهای ظاهر میشود. فلفل از جمله سبزیهای بسیار خوشطعم است که تقریباً در همه غذاها و خوراکها از آن استفاده میکنیم. فلفل در انواع مختلف شیرین، تند، چیلی، سفید، زرد، نارنجی، قرمز، سبز، بنفش و حتی قهوهای موجود است. فلفلها اندازههای بزرگ یا کوچک دارند. کشیده و قلمی یا چاق و گرد هستند. انواع دلمهای و ساده دارند. بهطورکلی، خانواده فلفلها بسیار وسیع و گسترده است و همه آنها طرفداران بیشماری در سراسر دنیا دارند؛ اما بهطورکلی فلفل را به دو دسته فلفل تند یا فلفل شیرین تقسیمبندی میکنند. بهترین نمونه فلفل شیرین، فلفل دلمهای است. البته فلفلهای دیگری نیز هستند که شیرین هستند؛ اما فلفل دلمهای همیشه و در هر شرایطی شیرین است. دلیل تند بودن فلفلهای چیلی نیز کپسای سین (نوعی الکالوئید) است که در آنها وجود دارد. میزان تندی فلفلها نیز با هم فرق دارد. بهطور مثال، فلفلهای قرمز بسیار تندتر از فلفل سبز تند هستند.
فلفل قلمی قرمز تند دارای طعمی بسیار تند است و موارد مصرف آن، ساخت ترشی، تازه خوری و استفاده از خشکشده و پودر آن است. میتوانید در هر فصلی با به وجود آوردن شرایط کاشت فلفل، این بذر را در گلدان و در بالکن آفتابگیر خود پرورش دهید. فلفل قلمی قرمز تند، قلمی بوده و در ابتدای تشکیل بر روی بوته سبز بوده و بهمرور به رنگ قرمز تبدیل میشود.
احتیاجات آبوهوایی
فلفل مانند گوجه فرنگی و بادمجان یک سبزی فصل گرم است. فوقالعاده به سرما حساس است. کلیه احتیاجات آبوهوایی، کودی، اعمال زراعی آن شبیه گوجه فرنگی و بادمجان است. ذکر این نکته لازم است که شاید فلفل خشکی را بهتر تحمل کند. مقادیر نامناسب آب و حرارت دو عامل مهم در افتادن گل و میوه آن است. حرارت زیاد و رطوبت کم باعث ریزش گل و میوه میگردد. در طول دوره رشد، دما نباید از ۳۵ درجه سانتیگراد بیشتر شود و یا از ۱۸ درجه سانتیگراد پایینتر رود. مناسبترین دما برای رشد فلفل بین ۲۱ تا ۲۹ درجه سانتیگراد است. شایانذکر است که دما در شب در تشکیل میوه تأثیر بسزایی دارد. چنانچه دما در شب پایینتر از ۵/۱۶ درجه سانتیگراد و یا بالاتر از ۲۴ سانتیگراد برسد، میوه تشکیل نمیشود.
خاک مناسب
خاکهای لوم شنی که رطوبت را تا اندازهای در خود نگه میدارد، برای فلفل مناسب است. فلفل نسبت به کودهای آلی و شیمیایی عکسالعمل مثبت نشان میدهد. pH بین ۵/۶ تا ۵/۷ برای رشد آن مناسب است؛ ولی در pH کمتر از ۵/۶ تا ۵/۵ نیز میتواند بهخوبی رشد کند و محصول بدهد. فلفل pH کمی اسیدی را بهتر از گوجه فرنگی و بادمجان تحمل میکند. البته خاکهای کمی اسیدی را میتوان با آهک اصلاح نمود.
کاشت
فلفل را میتوان مانند گوجه فرنگی و بادمجان مستقیماً کاشت و یا خزانهگیری کرد. حدود ۵۰۰ تا ۹۰۰ گرم بذر فلفل برای تهیه نشا برای یک هکتار زمین کافی است. بوتهها ممکن است ۷ تا ۱۰ هفته در خزانه باقی بمانند. فلفل را در جوی و پشته نشا میکنند. عرض پشتهها که همان فاصله دو خط کشت است، حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر و فاصله دو بوته روی خط کشت بین ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر متغیر است.
باغبانهایی که به غذاهای تند علاقه دارند و طرفدار فلفل تند هستند، میبایست پرورش فلفلهای چیلی در باغ خودشان را مد نظر داشته باشند. حتی اگر فضای لازم برای کشت فلفل را در باغ ندارید، گونههای مختلفی از این گیاه موجود هستند که میتوانند در داخل خانه پرورش داده شوند. در حقیقت، پرورش فلفل چیلی در داخل خانه برای تازهکارها راحتتر است، زیرا میتوانند کنترل بهتری بر آب، درجه حرارت و نور (بهعنوان سه عنصر حیاتی در تولید یک محصول موفق) داشته باشند.
مرحلهی ۱: آمادهسازی فلفل
گونهی فلفل چیلی دلخواهتان را انتخاب کنید. گونههایی از فلفلهای تزئینی کوتاهقد موجود هستند که کاشتشان در داخل خانه راحتتر و بهتر است.
۱- گونهی چیلی دلخواهتان را انتخاب کنید. گونههایی از فلفلهای تزئینی کوتاهقد موجود هستند که کاشتشان در داخل خانه راحتتر و بهتر است، زیرا در صورت انتخاب گونههای بزرگتر، امکان دارد فضای کافی برای رشد ریشهی آنها در داخل یک گلدان وجود نداشته باشد. انتخاب گلدان پلاستیکی نسبت به گلدان رسی بهتر است. گلدانهای رسی (نظیر خاکهای رس قرمزرنگ) تمایل زیادی به جذب رطوبت خاک علیالخصوص در شرایط گرم و پرنور موردنیاز برای رشد دارند.
۲- انتخاب گلدان پلاستیکی نسبت به گلدان رسی بهتر است. گلدانهای رسی (نظیر خاکهای رس قرمزرنگ) تمایل زیادی به جذب رطوبت خاک،علیالخصوص در شرایط گرم و پرنور موردنیاز برای رشد فلفلهای چیلی، دارند. این فلفلها نیاز به میزان زیادی از رطوبت برای رشدشان دارند و امکان خشک شدن آنها در گلدان رسی وجود دارد.
۳- گلدانی را انتخاب کنید که دارای سوراخ تخلیه باشد. ازآنجاییکه فلفلهای چیلی نیاز به آبیاری زیاد برای رشدشان دارند، میبایست سوراخهای تخلیه در گلدان وجود داشته باشد تا آب اضافی خارجشده و ریشهها را غرق در آب یا پوسیده نکند.
۴- قبل از استفاده گلدان را ضدعفونی کنید. قبل از استفاده گلدان را ضدعفونی کنید. بسیاری از گلدانها، علیالخصوص مواردی که قبلاً مورد استفاده قرار گرفتهاند.
دارای باکتریها یا تخم حشرات مخفی هستند که میتوانند زندگی گیاه را به سمت نابودی بکشانند. گلدانتان را با استفاده از آب گرم و صابون بشویید تا این تهدیدها را خنثی نمایید.
۵-مخلوط خاک گلدان تهیه نمایید. خاک باغچه معمولاً دارای باکتریهایی است که به بذرهای فلفل آسیبزده، از جوانهزدن جلوگیری کرده و مانعی برای رشد بوتهها میشوند. میتوانید مخلوطی از خاک و کمپوست را از فروشگاهها تهیه نمایید تا کیفیت خاکتان افزایش پیدا کند. هر قدر کیفیت خاک بیشتر باشد، احتمال پرورش موفق گیاه افزایش پیدا خواهد کرد. در ادامه کیفیت خاکتان را با افزایش مقداری ورمی کولیت افزایش دهید.
مرحلهی ۲: تسریع فرایند جوانهزدنی فلفل
۱-.یک مشت بذر فلفل چیلی را میان ورقههای حولهی کاغذی مرطوب بگذارید. بذرها میبایست بهصورت صاف و تکلایه روی حوله قرار گیرند تا رطوبت بهصورت مساوی میان آنها توزیع شود.
۲- بذرها و حولهی کاغذی را در داخل محفظهای دردار بگذارید. میتوانید از یک ظرف غذای پلاستیکی با در محکم استفاده کنید.
۳- بذرها را در قفسهای گرم و دارای تهویه بگذارید. هم گرما وهم رطوبت از موارد لازم برای جوانه زدن هستند.
۴- پس از گذشت ۲ الی ۵ روز، بذرها را بررسی کنید. اگر متورم شده باشند، برای کاشت آماده هستند. حتی امکان دارد که جوانههای کوچکی از داخل برخی از بذرها بیرون زده باشد.
مرحلهی ۳: کاشت بذر فلفل
۱- گلدان را با مخلوط خاک پر کنید. فاصله خالی حداقل ۲.۵ سانتیمتری میان سطح بالای خاک و لبه گلدان در نظر بگیرید.
۲- بذرهایتان را در داخل گلدان بکارید. فاصلهی میان هر دو بذر میبایست ۵ سانتیمتر باشد.
۳- مقدار کمی کمپوست روی بذرها بریزید. شما میبایست فقط حدود ۰.۵ نیم سانتیمتر کمپوست روی بذرها داشته باشید تا صرفاً مواد معدنی لازم برای خاک مهیا شود.
۴- با استفاده از اسپری آب روی بذرها بپاشید. هر چند وقت یکبار این کار را انجام دهید تا رطوبت خاک حفظ شود. آب برای فلفلهای چیلی علیالخصوص در مراحل اولیهی کاشت ضروری است.
۵- وضعیت گلدان را برای مشاهدهی رشد بذرها رصد کنید. بسته به گونهی فلفلی که انتخاب کردهاید، یک الی ۶ هفته طول میکشد تا اولین جوانه بر روی خاک ظاهر شود.
مرحلهی ۴: داشت و برداشت فلفل
۱- فلفلهای چیلی را در نزدیکی یک پنجرهی آفتابگیر بگذارید. پنجرهای را انتخاب کنید که رو به غرب یا جنوب باشد تا بهترین و گرمترین نور برای گیاه فراهم شود. فلفلهای چیلی با استفاده از نور کامل آفتاب رشد میکنند، بنابراین گیاه را در نزدیکترین فاصلهی ممکن به پنجره قرار دهید تا امکان برخورد نور آفتاب با آن ماکزیمم شود.
۲- نور فلورسنت برای گیاه فراهم کنید. اگر نمیتوانید نور طبیعی کافی را برای گیاه در داخل خانه به وجود آورید، آنها را در زیر نور مصنوعی فلورسنت قرار دهید. این چراغها میبایست حدوداً ۲۰ سانتیمتر بالای گلدان قرار گیرند و بین ۱۴ الی ۱۶ ساعت در هر روز روی گیاه روشن باشند تا نور و گرمای کافی را برای آن فراهم کنند.
۳- جریان هوای لازم را بهصورت روزانه برای گیاه مهیا کنید اما از جریانهای هوای شدید دوری نمایید. به مدت چند ساعت در روز، پنجرهای را باز کرده یا پنکهای با دور کند روشن کنید. ایدهآل این است که جریان هوا دمای اتاق را در حالت نسبتاً گرم نگهداری. جریانهای شدید هوای داغ و سرد میتوانند مانع رشد شوند، بنابراین بوتههای فلفلتان را از وسایل تهویه یا دریچههای هواساز دور نگهدارید.
۴- پس از مشاهدهی جوانهها در بالای خاک، فلفلهایتان را کاملاً خیس کنید. هرگاه حس کردید سطح خاکتان خشک شده، فلفلهای چیلی را آبیاری کنید. آنقدر به گیاه آب بدهید تا اینکه آب اضافی از طریق سوراخهای انتهایی گلدان تخلیه شوند.
۵- فرایند رشد را با استفاده از کود سبزیها بهصورت ماهیانه تقویت کنید. از یک کود متعادل ۱۵ -۱۵-۱۵ که حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم است استفاده کنید.
سه عددی که روی کیسهی کود نوشتهشده، نشاندهندهی درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم موجود در کود است. کود ۱۵-۱۵-۱۵ درصد یکسانی برای این سه عنصر دارد و این بدین معناست که شاخ و برگ، سیستم ریشه، گلها و میوهی فلفل بهاندازهی مساوی از غذا بهرهمند میشوند. نیتروژن باعث تقویت شاخ و برگ میشود، پتاسیم به رشد گلها و قدرت کلی گیاه کمک میکند و فسفر نیز کیفیت ریشه و میوه را ارتقا میدهد.
۶- فلفلهایتان را بهصورت جداگانه بچینید. به سایز و رنگ استاندارد (قرمز،نارنجی،زرد یا سبز) برای گونهی چیلی خاصی که انتخاب کردهاید، توجه کنید. هنگامیکه فلفلتان به آن سایز و رنگ استاندارد رسید، از قیچی برای چیدن فلفل استفاده کنید و ساقهی بالای میوه را جدا نمایید. بوتههای فلفل چیلی ۹۰ روز پس از جوانه زدن، آمادهی بهرهبرداری هستند و میتوانید فلفلهایشان را برداشت کنید.
اهمیت غذایی و دارویی
خواص فلفل خیلی زیاد است. فلفل دارای انواع ویتامینهای A، B۱، B۲، نیاسین و C است. بخصوص فلفل از نظر ویتامینهای A از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین فلفل دارای املاح کانی فراوان است. عناصری هم چون کلسیم، فسفر، آهن، سدیم و بهخصوص پتاسیم در فلفل به حدود وفور وجود دارد. همچنین فلفل دارای پروتئین، چربی، کربوهیدرات و ترکیبات فیبری است. بیش از ۹۰ درصد وزن فلفل را آب تشکیل میدهد. تندی فلفل مربوط به ترکیبات فنولیک به نام کاپسا ایسین میباشد که مقدار آن در ارقام مختلف فلفل متفاوت است و قرمزی رنگ فلفل در هنگام رسیدن میوه مربوط به ترکیبات مختلف شیمیایی به نام کاپ سانتین، کاپ سانوهین، کاپ سوربین، زی زانتین، کریپتوزانتین و لوتئین است که برای خوشرنگ و خوشطعم کردن غذا به آن اضافه میکنند. از فلفل بهعنوان دارو استفاده میشود و آن در درمان روماتیسم، سوءهاضمه، ناراحتیهای اعصاب و لمباگو تجویز میگردد. چگونگی برداشت فلفل به نوع فلفل و طرز مصرف آن بستگی دارد. ارقام فلفل شیرین را وقتی برداشت میکنند که میوههای آنها هنوز سبز هستند؛ ولی باید به رشد کاملشان رسیده باشند. این نوع فلفل را بهعنوان سبزی مصرف مینمایند. برای تهیه ادویه باید میوه کاملاً رسیده و قرمز باشد.
آفات و بیماریها
از آفات مهم فلفل میتوان از شتهها، تریپس، کرم شبپره زمستانه، ککهای گیاهی و انواع مختلف نماتدها همچون Root-knot-nematode نام برد. از بیماریهای مهم فلفل آنتراکنوز، پژمردگی باکتریایی، لکه برگی، پوسیدگی میوه، سفیدک حقیقی، بیماری بوته میری فیتوفترایی فلفل و بیماریهای ویروسی قابل ذکر است.
فلفل دارای ویتامینهای A، B، B6، C، پروتئین، کالیم، کلسیم، منیزیم، چربی، روغن، فیبر، بتاکاروتن، هیدروکربن، شکر، بیوفلاونیدن، کپساسین و آنتی اکسیدان است که باعث جلوگیری از سرطان دستگاه گوارشی و پائین آوردن کلسترول خون و افزایش جریان خون میگردد. فلفل باعث ترشح آنتی باکتریها و جلوگیری از عفونت رودهها میگردد و در تسکین و آرامش اعصاب قبل از خواب نقش بسزایی دارد. همچنین به دستگاه گوارشی در هضم غذا کمک میکند.
برای خرید بذر فلفل به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.
همچنین از راههای زیر نیز میتوانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:
۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat_shop/
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:
https://t.me/zerafat_shop
۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳
آموزش کاشت و پرورش لوبیا در خانه